تاریخ آخرین بروز رسانی اطلاعات بیماری مقاربتی : دی ماه 1403
بیماری مقاربتی STI یا آمیزشی به بیماری گفته می شود که تنها از راه اندام های جنسی به افراد منتقل می شوند. در این متن به بررسی انواع بیماری های آمیزشی پرداختی و درباره نوع درمان آن، تشخیص و غیره با شما گفتگو می کنیم. مرکز تخصصی مشاوره پیش از ازدواج، مشاور کده.
فهرست مطالب
بیماری مقاربتی چیست؟
هر گونه فعالیت جنسی محافظت نشده ای می تواند انواع ویروس ها، انگل ها و عفونت ها را از فردی به فرد دیگر سرایت دهد. از همین رو، بیماری مقاربتی به بیماری های منتقل شونده ای اشاره دارد که از فردی به فردی دیگر از مسیر فعالیت جنسی قابل انتقال باشد.
چه رابطه فرد آلوده از طریق فعالیت جنسی واژینال باشد چه مقعدی و حتی دهانی، شرایط سرایت بیماری های عفونی و انگلی برای او و شریک جنسی اش فراهم خواهد بود. به ویژه اگر این فعالیت محافظت نشده نیز باشد.
پزشکان به این بیماری عفونت مقاربتی یا اس تی آی یا بیماری آمیزشی وی دی نیز می گویند. این تعریف به این معنا نیست که آلودگی تنها از طریق رابطه جنسی منتقل شود. حتی یک سوزن مشترک نیز می تواند ناقل این بیماری عنوان شود. حتی در بعضی از بیماری های آمیزشی مادر شیرده می تواند عفونت خود را به نوزاد خود سرایت دهد.
تشخیص انواع بیماری های مقاربتی
گاهی اوقات تشخیص انواع بیماری مقاربتی به وسیله معاینه فیزیکی قابل تشخیص نیست. از همین رو نقش آزمایش ها در تشخیص بیماری های آمیزشی بسیار پررنگ است. گاهی اوقات این بیماری ها هیچ علامتی نداشته و همین امر باعث می شود تا مدت ها فرد بدون اطلاع از این قضیه در حال آلوده کردن افراد متعددی باشد که با آنها رابطه داشته یا وسایل شخصی خود را در اختیار آنها قرار می دهد.
با این همه چنانچه فردی مشکوک به عفونت های جنسی باشد می تواند با ارائه آزمایش از نظر ابتلا یا عدم ابتلا به آن اطلاع به دست آورد. این آزمایش ها معمولا از طریق آزمایش ادرار، خون، نمونه گیری از دستگاه تناسلی به وسیله سواپ گرفته می شوند. نمونه گیری می تواند از نواحی آلوده و زخم های ایجاد شده انجام گیرد. این آزمایش ها را می توان در مطب پزشک، آزمایشگاه های تشخیص طبی و کلینیک های بهداشت جنسی انجام داد.
تشخیص بیماری مقاربتی در خانه نیز امکان پذیر است. کیت های آزمایش خانگی می توانند تا حدودی بیماری های آمیزشی را نشان دهند. کیت تستی که می خرید حتما باید از سوی سازمان غذا و داروی ایالات متحده آمریکا مجوز داشته باشد. پاپ اسمیر نیز تستی است که زنان برای تشخیص انواع بیماری های عفونی ارائه می دهند و از سلامت یا عدم صحت دهانه رحم خود آگاه می شوند.
چه چیزی باعث بیماری مقاربتی می شود؟
هر گونه فعالیت جنسی محافظت نشده با فردی که شرکای جنسی متعددی دارد، می تواند فرد را در خطر ابتلا به بیماری های عفونی قرار دهد. عدم استفاده از کاندوم ها و دیگر وسایل بهداشتی جنسی این امکان را تقویت می کند تا فرد به بیماری های آمیزشی مبتلا شود. با این همه نمی توان از کنار انواع باکتریها، ویروس ها، انگل ها و غیره که در بروز این بیماری ها نقش پررنگی دارند، بی تفاوت عبور کرد.
چه کسانی تحت تأثیر بیماری های مقاربتی قرار دارند ؟
این که زن باشید یا مرد فرقی نمی کند، کافی است از رابطه ناسالم و محافظت شده ای پیروی کنید. منظور از رابطه ناسالم داشتن روابط افسارگسیخته و متعدد با افراد مختلف است. این بیماری می تواند هم زنان را و هم مردان را تحت تاثیر قرار دهد. البته متاسفانه این نوع بیماری برای زنان شدیدتر گزارش شده است . به ویژه اینکه در برخی از بیماری ها مانند ایدز چنانچه مادر طفل شیرخواره داشته باشد، امکان سرایت بیماری به کودکش را خواهد داشت.
علائم بیماری های مقاربتی چیست ؟
همانطور که می دانید، بیماری مقاربتی موضوعی است که بر اثر عدم رعایت بهداشت به وجود می آید. این بیماری ها می توانند هر ساله میلیون ها نفر را در سراسر دنیا آلوده کرده و سلامتشان را به خطر بیندازد. از آنجا که بیماری های آمیزشی دارای دامنه و طیف وسیعی هستند، علائم و نشانه های زیادی را می توان برای آنها در نظر گرفت. حتی در برخی از بیماری ها هیچ علامتی مشاهده نشده است.
مطلب مفید دیگر: راه های تشخیص ایدز + علائم ایدز بعد از چند روز مشخص می شود؟
در هر صورت اطبا برای این گونه بیماری ها یک سری علائم مشترکی در نظر گرفته اند که در ادامه به آنها اشاره می شود:
- وجود زخم یا توده های برجسته در ناحیه تناسلی، مقعد و حتی دهان؛
- داشتن ادرار دردناک به همراه سوزش؛
- ترشح مایعات غیر طبیعی از آلت تناسلی و واژن؛
- داشتن ترشحات بد بو و غیر طبیعی؛
- خونریزی؛
- درد هنگام برقراری ارتباط؛
- بزرگ شدن غدد لنفاوی ناحیه کشاله ران به همراه احساس درد در ناحیه زیر شکم؛
- تب؛
- ظاهر شدن بثورات روی دست، پا و تنه.
علائم بیماری مقاربتی در زنان
در ادامه مبحث بیماری مقاربتی به نشانه بیماری مقاربتی در زنان می پردازیم. از آنجا که بیماری عفونی آمیزشی یا اس تی آی در زنان شدیدتر گزارش شده است، ابتدا به بررسی این علائم پرداخته و درباره آن گفتگو می کنیم. این نوع بیماری نیز بر اثر آمیزش با فرد یا افراد آلوده به وجود می آید.
کافی است عفونت از طریق باکتری، انگل یا ویروس وارد بدن شده و پس از لانه گزینی شروع به رشد و نمو و تکثیر کند. متاسفانه برخی از این بیماری ها قابل درمان بوده و برخی دیگر نیز در برابر درمان مقاومت نشان می دهند. بیماری هایی چون کلامیدیا و سوزاک گاه درمانی نداشته و زندگی زن را با مشکلات عدیده ای روبرو می کند. از طرفی برخی از بیماری های مقاربتی باعث بروز درد در ناحیه لگن شده و می توانند باعث حاملگی خارج از رحم شوند.
در برخی موارد این بیماری ها قادرند باعث عدم باروری زن نیز شوند. چنانچه زنی به سیفلیس مبتلا شود و درمان را جدی نگیرد، این امکان به وجود می آید که سلامت جنین به خطر افتاده و باعث مرگ او شود. همچنین زنان در مقایسه با مردان بیشتر در معرض آسیب و ابتلا به انواع بیماری های آمیزشی به ویژه مقعدی هستند.
علائم بیماری مقاربتی در مردان
در مردان نیز گاه بیماری مقاربتی دارای علائم آشکار و گاه مخفی است. نشانه های بیماری آمیزشی مردان عبارت هستند از :
- احساس درد در هنگام ادرار کردن؛
- داشتن درد در هنگام مقاربت؛
- وجود زخم، بثورات پوستی در ناحیه اندام جنسی نظیر بیضه ها، آلت تناسلی و نواحی چون مقعد، باسن، ران و حتی دهان؛
- داشتن ترشحات غیر طبیعی یا وجود خونریزی از اندام جنسی؛
- متورم و دردناک شدن بیضه ها.
در ادامه به بررسی چند بیماری عفونی مقاربتی پرداخته و درباره هر یک از آنها توضیحاتی ارائه می دهیم.
تب خال ناحیه تناسلی
تبخال تناسلی herpes simplex virus یا اچ اس وی یک نوع عفونت آمیزشی است که بین زنان و مردان دیده می شود. بیشترین راه ورود این ویروس به بدن از طریق رابطه جنسی است. پس از ورود ویروس هرپس عفونت اولیه شکل می گیرد. این عفونت ابتدا به صورت خفته بوده و سپس می تواند در سال برای چند بار فعال و ظاهر شود.
تبخال تناسلی شباهت بسیاری به تاول های پوستی دارد. این تاول ها همراه با درد بوده و خارش و زخم را در ناحیه جنسی باعث می شوند. همانطور که گفته شد، در مرحله عفونت اولیه که ویروس بدون علامت است، ممکن فرد متوجه بیماری خود نشود اما این بدین معنی نیست که ناقل این بیماری نباشد.
مطلب مفید دیگر: سکس ضربدری
متاسفانه برای این بیماری درمان قطعی در نظر نگرفته اند. تنها می توان با مصرف برخی داروها اثرات درد و خارش آن را مهار کرد. بهترین وسیله برای پیشگیری از این بیماری استفاده از کاندوم است.
ویروس نقص ایمنی انسانی
نام دیگر ویروس نقص ایمنی انسانی است که اچ آی وی نام دارد. این ویروس باعث به وجود آمدن بیماری ایدز شده و می تواند سیستم ایمنی را هدف قرار دهد. با تهدید و مورد هدف قرار دادن گلبول های سفید بدن قادر نخواهد بود در برابر بیماری ها و انواع سرطان ها مقابله کند.
در این صورت بدن که بی دفاع مانده است مانند شهری است که سربازان خود را از دست داده باشد. در واقع آنچه که سلامتی فرد را تهدید می کند، خود بیماری ایدز نیست بلکه سیستم ایمنی ضعیفی است که بدن در برابر انواع حملات میکروب ها و سرطان ها بی دفاع مانده است.
این بیماری عفونی نیز بیشتر بر اثر مقاربت جنسی از طریق واژینال، مقعد و حتی دهان سرایت می کند. البته به اشتراک گذاشتن وسایل شخصی مانند سوزن ، تیغ و غیره نیز باعث می شود تا این عفونت به راحتی قابل سرایت باشد. مادران شیرده نیز می توانند از طریق شیردهی کودک خود را آلوده کنند.
بیماری سیفلیس
سیفلیس نیز یک بیماری مقاربتی است که به وسیله باکتری ترپونما پالیدوم فرصت ظهور پیدا می کند. این بیماری جنسی شبیه یک زخم کوچک است که معمولا بدون درد همراه است. این بیماری قابل انتقال با تماس مستقیم با زخم و پوست های آلوده به این ویروس می توانند سرایت داشته باشند.
از همین رو، تا حد امکان از رفتن به توالت های عمومی به ویژه نشستن روی توالت فرنگی اجتناب نمایید. استفاده از لباس های دیگران، استفاده از قاشق، چنگال، لیوان و ظروف استفاده شده توسط دیگران نیز می توانند این بیماری پوستی را انتقال دهند.
خوب است بدانید، بیماری منتقل شوند سیفلیس می تواند در مراحل مختلفی فرضت ظهور داشته باشد. در هر مرحله نشانه های بیماری متفاوت خواهد بود. حتی این امکان وجود دارد که سیفلیس تا سالها به صورت پنهان در بدن فرد مبتلا زندگی کرده و بدون علامت باشد. در سیفلیس ثانویه میتوان این علائم را مشاهده کرد:
- وجود لکه های قرمز یا قهوه ای که معمولا خارش ندارند؛
- وجود زخم در دهان یا اطراف ناحیه تناسلی؛
- تب؛
- دردهای عضلانی؛
- ریزش مو؛
- گلودرد؛
- لاغر شدن؛
- احساس خستگی؛
- تورم غدد لنفاوی.
بیماری سیفلیس اگر پیشروی کند وارد فاز سوم شده و می تواند دامنه مشکلات جسمی را تا چشم ها، مغز، اعصاب، قلب، شرایین، کبد و استخوان ها نیز بکشاند.
بیماری عفونی کلامیدیا
بیماری کلامیدیا نیز یک عفونت باکتریایی است که در مراحل اولیه ممکن است بدون علامت در بدن میزبان زندگی کند. حتی ممکن است این بیماری هرگز علامتی نشان ندهد با این همه این بیماری برای سلامت بدن مشکلاتی به وجود می آورد چرا که یک بیماری منتقل شونده است.
بیماری سوزاک
بیماری سوزاک که به آن گونوره آ نیز می گویند، عاملی جز باکتری ندارد. این بیماری عفونی باکتریایی نیز از طریق رابطه جنسی به دیگران منتقل می شود. این بیماری بین زنان و مردان مشترک است و هر دو را آلوده می کند. این باکتری قادر است پس از ورود به بدن نقاطی چون مجرای ادرار، مقعد و حلق را هدف قرار دهد. در زنان این بیماری می تواند دهانه رحم را نیز آلوده کند.
خوب است بدانید اگر مادر بارداری این بیماری را داشته باشد می تواند در فرایند زایمان خود نوزاد را نیز به این بیماری مبتلا نماید. این بیماری به گونه ای است که چشم نوزاد را هدف قرار داده و برای او مشکلات متعددی به وجود می آورد. بهترین راه پیشگیری استفاده از کاندوم و نداشتن رابطه های پرخطر با افرادی است که شرکای جنسی متعددی دارند.
زگیل تناسلی یا HPV
از دیگر بیماری های مقاربتی می توان به زگیل تناسلی اشاره کرد. این بیماری منتقل شونده بین زن ها و مردها مشترک است و هر یک را به یک اندازه درگیر می کند. بیشترین شکل سرایت این بیماری از طریق آمیزش و تماس پوستی است.
در شروع بیماری، زگیل تناسلی قابل تشخیص نیست اما وقتی بیماری شدت می گیرد، می توان در نواحی تناسلی و حتی دهان زوائد خال مانند را دید که از سطح پوست بیرون زده اند.
این زائده های گوشتی که شبیه گل کلم هستند دردناک بوده و همراه سوزش می باشند. در صورت عدم درمان این بیماری می تواند بدن را برای ابتلا به انواع سرطان های واژن، سرطان فرج و آلت تناسلی، سرطان رکتوم و سرطان گلو آماده کند.
درمان بیماری مقاربتی چیست
درمان بیماری مقاربتی با توجه به نوع مرض، جنسیت فرد، دامنه و شدت بیماری و غیره متفاوت است. متخصصان معتقدند اگر بیماری آمیزشی ناشی از باکتری باشد، استفاده از آنتی بیوتیک ها می تواند تا حدودی جلوی پیشروی مرض را بگیرد. چنانچه بیماری منشاء ویروسی داشته باشد، باید به خاطر سپرد که این گونه بیماری ها هیچ درمانی نداشته و تنها میتوان از پیشرفت بیماری جلوگیری کرد.
در پایان
در این متن که بیماری مقاربتی نام داشت به بررسی این نوع بیماری پرداخته و گفتیم بیماری است که از طریق آمیزش جنسی به افراد منتقل می شود. بیشترین شکل انتقال این بیماری ارتباط جنسی واژینال، رکتوم، دهانی و غیره می باشد. این بیماری ها در زنان ممکن است شدت بیشتری داشته باشد.
حتی مادر آلوده می تواند بیماری را به فرزند شیرخوار خود انتقال دهد. در ادامه نیز درباره نحوه تشخیص و درمان انواع بیماری های عفونی با شما گفتگو کردیم.
