تاریخ بروزرسانی اطلاعات رفتار با نوجوان پرخاشگر: فروردین 1404
اگر فرصت خواندن متن را ندارید، فقط به فایل صوتی زیر گوش دهید تا نظر مشاور متخصص را در مورد این موضوع بدانید:
ممکن است پیش آمده باشد که گاهی اوقات همه ما در شرایطی با نوجوانانی روبرو شده باشیم که با واکنش‌های پرخاشگرایانه و بی‌ادبانه‌شان، برای چند لحظه توجهات را به سمت خودشان جلب کرده باشند. در مواقعی دیگر گاهی با وجود سخت‌گیری‌های لازم و یا نظارت و کنترل بر روی رشد اخلاقی فرزندانمان پیش آمده باشد که به صورت متوالی رفتارهای پرخاشگرایانه آنها ما را ناراحت کنند. به منظور حل این مشکلات، لازم است تا چگونگی رفتار با نوجوان پرخاشگر را به خوبی بشناسیم؛ پس تا انتها ما را همراهی کنید.
فهرست مطالب
ویژگی‌های نوجوان پرخاشگر
نوجوانان امروزه از ویژگی‌ها و سبک زندگی متفاوتی نسبت به والدین و اطرافیان بزرگ‌تر از خود برخوردارند. تغییرات فرهنگی، پیشرفت فناوری و تکنولوژی، رسانه‌ها و شرایط اجتماعی از جمله عواملی هستند که باعث ایجاد ویژگی‌های خاصی در نوجوانان امروزی شده‌اند که برخی از این ویژگی‌ها می‌تواند باعث افزایش خشونت، تعدی و نهایتاً پرخاشگری در بین آنان شود.
برخی از ویژگی‌هایی که می‌تواند در نوجوانان پرخاشگر دیده شود عبارتند از :
👈 عدم پذیرش نظرات افراد دیگر
یکی از ویژگی‌های نوجوانان پرخاشگر این است که با شنیدن هر انتقادی به شدت عصبانی شده و از خودشان واکنش‌های سمی نشان می‌دهند. علاوه بر این نوجوانان پرخاشگر تحمل شنیدن نظرات دیگران را ندارند و به همین جهت با بی‌تفاوتی و بیان حرف‌های تند، سعی می‌کنند تا از موقعیت فرار کنند. عدم پذیرش نظرات، در دوره بلوغ نوجوانان بیشتر دیده می‌شود.
👈 خشونت داشتن
نوجوانان پرخاشگر اغلب علاقه زیادی به تماشای محتوای خشونت‌آمیز دارند و سعی می‌کنند با تصویرسازی یا همانندسازی با تقلید رفتار، اعتماد به نفس کاذبی را در خود به وجود بیاورند. تحقیقات زیادی نشان داده است که تماشای صحنه‌های خشونت‌آمیز در دوران کودکی می‌تواند نوجوانانی خشن نیز پرورش دهد. تکرار و تقلید برخوردهای خشن فیزیکی در بیشتر موارد بین نوجوانان در مدرسه و محیط‌های آموزش رخ می‌دهد.
👈 بی‌اعتمادی به دیگران
یکی از ویژگی‌های نوجوان پرخاشگر این است که این افراد به شدت نسبت به دیگران و در موارد بسیار شدیدتر نسبت به والدین خودشان بی‌اعتماد هستند. بی‌اعتمادی راه را برای برقراری روابط سازنده با دیگران دشوار می‌کند و در مواردی سبب بروز خشم در نوجوان می‌شود.
خشم و پرخاشگری شکل گرفته در نوجوانان به این سبب است که نسبت به همه سوء‌ظن دارند و داشتن سوء‌ظن سبب ایجاد دعوا می‌شود. شما می‌توانید به جهت داشتن رفتار سازنده با نوجوان پرخاشگر سعی کنید تا محیطی امن و سرشار از اعتماد دو طرفه شکل دهید.
👈 تاثیرپذیری
برخی از نوجوانان تاثیرپذیری بیش از حدی نسبت به رفتارها و فرهنگ‌های بیگانه و خشونت آمیز دارند و این امر به سادگی می‌تواند آنها را به انجام اعمال خشونت آمیز تحریک کند.
👈 عدم کنترل احساسات
بعضی از نوجوانان به سرعت احساس خشم و عصبانیت می‌کنند و ناتوان در کنترل احساسات خود هستند زیرا از طرف والدین خود آموزش‌های لازم را برای مدیریت احساس و هیجان دریافت نکرده‌اند. این ویژگی می‌تواند به عنوان علتی برای افزایش پرخاشگری در آنها شناخته شود.
👈 سلطه گری
یکی دیگر از نشانه‌های نوجوانان پرخاشگر این است که تمایل زیادی به زورگویی دارند و می‌خواهند همه افراد، حتی والدین خود را تحت کنترل خود در بیاورند. معمولا این نوجوانان وقتی با مخالفت والدین و یا سایر اعضا مواجه می‌شوند شروع به انجام رفتارهای خشونت‌آمیز می‌کنند.
به طور کلی، نوجوانان پرخاشگر در مقابل مسائل خاصی مثل وجود فشار اقتصادی در خانواده، دیدن خشم و عصبانیت در پدران، تأیید نشدن از سمت والدین، فقدان والدین و مشکلات دیگر به شدت عصبانی می‌شوند و در مواردی حتی با والدین خود اقدام به برخورد فیزیکی یا کلامی تند می‌کنند.
متاسفانه این مشکل در نوجوانان اغلب با بی‌توجهی از سمت والدین همراه است زیرا گمان می‌کنند که با افزایش سن مشکل پرخاشگری نیز حل می‌شود. بهتر است بدانید این تصور کاملا اشتباه است و در بزرگسالی می‌تواند سبب ایجاد رفتارهای خشن پیشرفته‌تری گردد.
علت‌های پرخاشگری در نوجوانان
نحوه رفتار با نوجوان پرخاشگر و بررسی علت های پرخاشگری در نوجوانان به اطلاعات کافی در این زمینه نیاز دارد.
یکی از منابعی که می توانید در حوزه روانشناسی در موضوعات مختلف به آن مراجعه کنید، خواندن مطالب همین وب سایت است. همانطور که می دانید، پرخاشگری بین نوجوانان چه دختر و چه پسر یک نوع اختلال شایع به شمار می رود. این اختلال می تواند به دلایل مختلفی صورت گیرد. در وهله اول قبل از اینکه تراپیست به درمان این نوع اختلال بپردازد، باید علت های پرخاشگری در نوجوانان را شناسایی کند. با ریشه یابی این مشکل می توان به درمان امیدوار بود.
این نکته را فراموش نکنید، که پرخاشگری می تواند یک نشانه از نشانه های بلوغ نوجوانان باشد. پسرها معمولا بیشتر از دخترها به این اختلال دچار می شوند. پسرها از آنجا که علاقه ای به گفتگو درباره مشکلات و مسائل شان با دیگران ندارند، ناگفته هایشان را به صورت خشم و پرخاشگری بروز می دهند. با این همه نشان دادن رفتارهای تهاجمی تنها خاص پسرها نیست. روانشناسان و کارشناسان حوزه سلامت روان این دلایل را برای رفتارهای پرخاشگرانه نوجوانان بر شمرده اند:
- نقص توجه و بیش فعالی ( اچ دی اچ دی )
- اختلالات مربوط به خلق
- اختلالات مربوط به رفتار
- اختلالات یادگیری
- اختلالات مربوط به اوتیسم
- ضربه های وارد بر مغز
- قربانیان سوء استفاده های جنسی و فیزیکی
- وابستگی به مواد مخدر و نوشیدنی های الکلی
- تحریک پذیری در برابر برخی مواد غذایی
- و ….
علاوه بر این موارد، عملکرد نامطلوب هورمون ها در دروه نوجوانی نیز در پرخاشگری آنها دخالت دارند. الگوهای تربیتی مانند والدین نیز می توانند در پرخاشگری نوجوانان نقش داشته باشند.
از آنجا که یادگیری، مشاهده ای است – یعنی من به عنوان فرزند، والدینم را در موقعیت های بحرانی می بینم که وسیله پرت کرده، دعوا ، فحاشی یا کتک کاری می کنند- با مشاهده چنین رفتارهایی من نوجوان این رفتارها را آموزش می بینم.
فشارهایی که کودک در زندگی داشته است نیز در این مساله دخالت دارد مانند بحران هایی که خارج از کنترل فرد می باشد مثل فوت یکی از والدین یا طلاق پدر و مادر از هم. چنین موقعیت هایی مثل وقوع زلزله در زندگی نوجوان هستند که زندگی را به شدت تحت تاثیر قرار می دهند و می توانند نوجوان را از حریم امن خود خارج کنند.
گاهی اوقات دلایل پرخاشگری از این موارد هم می گذرد. والدین و محیط زندگی بسیار امن هستند با این همه نوجوان دچار پرخاشگری می شود. این موارد نتیجه تاثیرپذیری از گروه هم سن و سال ها و گروه هایی که نوجوان را مورد پذیرش قرار می دهند، می باشد.
گروه هایی که به سمت مواد مخدر ، فحاشی و رفتارهای ناهنجار متمایل هستند می توانند این نوجوان ها را به سمت خود متمایل کنند. همچنین خانواده هایی که بسیار ایده آل گرا و کمال طلب هستند، با عدم پذیرش نوجوانان خود این انگیزه را به فرزندان می دهند تا جذب گروه های پر خطر شوند.
⚡نقص توجه و بیش فعالی ( اچ دی اچ دی )
انتخاب مناسب ترین رفتار با نوجوان پرخاشگر به راهنمایی و مشاوره با کارشناسان حوزه سلامت روان نیاز دارد. طبق تعریف فعالان این حوزه، اختلال نقص توجه و بیش فعالی که به آن اچ دی اچ دی نیز گفته می شود، بیشتر در نوجوانان با نشانه های رفتارهای تهاجمی دیده می شود.
این اختلال در بردارنده نشانه هایی مانند تحرک زیاد، توجه نداشتن، عدم توانایی در کنترل عواطف و احساسات می باشد. اگر این اختلال در زمان مناسب خود درمان نشود، می تواند مشکلات بسیاری را در زمینه ارتباطات نوجوان و حضور او در اجتماع به وجود آورد.
نوجوانانی که به اچ دی اچ دی مبتلا هستند، قادر به درک عواقب رفتارهای خود نیستند. آنها نمی توانند به درستی رفتارهای تنش زای خود را کنترل کنند؛ از همین رو، به پرخاشگری روی می آورند. افرادی که به این عارضه مبتلا هستند در نسبت با دیگر نوجوان ها بیشتر رفتارهای تهاجمی و خشونت آمیز از خود نشان می دهند.
پیشنهاد ما به شما: علائم افسردگی در نوجوانان چیست؟
⚡اختلالات مربوط به خلق
یکی دیگر از نکاتی که در رفتار با نوجوان پرخاشگر می توان به آن توجه داشت، بررسی اختلالات مربوط به خلق است. بعضی از نوجوان ها که نشانه های رفتارهای خشونت آمیز در آنها دیده می شود، به بیماری دوقطبی یا افسردگی مبتلا هستند.
اگر نوجوان وارد فاز شیدایی شود، می تواند رفتارهای تهاجمی و خشونت آمیز از خود نشان دهد. ضمن اینکه در این نوع اختلال گاه افسردگی و غم و غصه به صورت پرخاشگری و بددهنی بروز می کند. برای تشخیص این نوع اختلال حتما از کارشناسان دوره دیده و مجرب باید بهره برد.
⚡اختلالات مربوط به رفتار
در رفتار با نوجوان پرخاشگر می توان نشانه های اختلالات مربوط به رفتار را نیز رصد کرد. برخی نوجوان ها دچار اختلال رفتاری هستند و این اختلال می تواند به صورت رفتارهای ناملایم و خشن خود را نشان بدهد. عدم کنترل خشم، صدمه زدن به اطرافیان و بروز رفتارهای نادرست از جمله مشکلاتی هستند که ریشه در اختلالات رفتاری یا سلوکی نوجوان دارند.
⚡اختلالات یادگیری
از جهات گوناگونی می توان رفتار با نوجوان پرخاشگر را مورد بررسی قرار داد. اگر نوجوان در یادگیری دروس و دیگر موضوعات با مشکلات بسیاری دست و پنجه نرم کند، نتیجه ای جز خشونت رفتاری و کلامی نخواهد داشت. این طیف از نوجوانان ممکن است حتی دچار اختلال اوتیسم باشند. این نوجوانان به خاطر داشتن احساس استرس و ترس از یادگیری رفتارهایی مبتنی بر خشونت از خود نشان می دهند.
⚡ضربه های وارد بر مغز
در تحلیل رفتار با نوجوان پرخاشگر بسیار مهم است که او را از همه جوانب مورد بررسی قرار دهیم. اگر نوجوانی به نقاط حساس سر دچار ضربه خوردگی شده باشد، می توان انتظار داشت که از او رفتارهایی خشن و نادرست مشاهده کنیم.
⚡قربانیان سوء استفاده های جنسی و فیزیکی
در ادامه بررسی مبحث رفتار با نوجوان پرخاشگر خوب است به قربانیان سوء استفاده های جنسی نیز اشاره داشته باشیم. برخی از نوجوانانی که مورد سوءاستفاده جنسی و فیزیکی قرار گرفته اند، ممکن است به صورت ناخودآگاه دست به رفتارهای خشونت آمیز بزنند. در این شرایط، پیشنهاد می کنیم، حتما با کودک و نوجوان خود گفتگو کرده و در صورت لزوم از راهنمایی های مشاوران آگاه و مجرب استفاده کنید.
موضوعات مرتبط: علائم مصرف شیشه
⚡وابستگی به مواد مخدر و نوشیدنی های الکلی
وابستگی به مواد مخدر و الکل نیز می تواند باعث بروز رفتارهای هنجارشکنانه و توام با خشونت باشد. در نحوه رفتار با نوجوان پرخاشگر بسیار مهم است که او را از عواقب و مضرات دخانیات و نوشیدنی های حاوی الکل آگاه کنیم. استفاده از مواد مخدر و الکل ها آسیب های جدی بر مغز وارد می کنند که یکی از آنها عدم کنترل احساسات می باشد.
تحریک پذیری در برابر برخی مواد غذایی
برخی افراد به ویژه در نوجوان ها تحریک پذیری در برابر برخی مواد غذایی دیده می شود. این حساسیت های غذایی می تواند روی نحوه رفتار و کنترل عواطف و احساسات نوجوان ها تاثیر منفی بگذارد. برخی غذاها به بیش فعالی دامن زده و استرس و بدخلقی نوجوان را وخیم تر می کند. آلرژی به گلوتن، ماست و شیر، شکر، ذرت، دانه سویا، حساسیت به رنگ های خوراکی، شیرین کننده های مصنوعی و همچنین مواد نگهدارنده از جمله آلرژن های شایعی هستند که می توان در این زمینه نام برد.
رفتار با نوجوان پرخاشگر و بی‌ادب چگونه باید باشد؟
چگونه با نوجوان پرخاشگر و بی‌ادب خود برخورد کنیم؟ این یکی از پرتکرارترین سوالاتی است که با مشاوران مرکز مشاورکده در میان گذاشته می‌شود. قبل از هر چیزی باید بدانیم، کلمه بی ادب بار روانی بسیار بدی به همراه دارد. دقت داشته باشید که به بچه هایتان برچسب نزنید! قبل از هر کاری به خودتان رجوع کنید! ببینید
آیا شما نیز در موقعیت های بحرانی یا زمان هایی که ناکام می مانید نیز شروع به دعوا می کنید؟ پرخاشگر می شوید و دست بلند می کنید؟ اگر جواب مثبت است، می توان نتیجه گرفت که فرزند شما با مشاهده رفتار شما اقدام به الگوبرداری کرده است.
کودکان آینه تمام قد والدین خودشان هستند. اما اگر والدین از انجام دادن چنین حرکات خشنی مبرا هستند، می توان به این نتیجه رسید که این رفتار از طریق اجتماع به او آموزش داده شده است. به این معنی که فرزند نوجوان شما این رفتار خشن را از اجتماع آموخته و حالا آن را به کار گرفته است.
فهماندن این موضوع که پرخاشگری کار خوبی نیست با شرطی کردن نوجوان انجام نمی شود. مثلا اگر فرزند نوجوان شما در مدرسه با چند نفر درگیری فیزیکی و کلامی داشته است، نباید به او چنین حرف هایی بزنیم: حالا که در مدرسه دعوا کرده ای دیگر خبری از جایزه نیست. یا چون در مهمانی دیشب رفتار خوبی داشته ای یک جایزه نزد ما خواهی داشت. نه پاداش دادن و نه محروم کردن هیچ کدام نباید به کار گرفته شوند. این موضوع می تواند در شرطی شدن فرزندمان دخیل باشد.
راه حل درست چیست ؟
راه حل درست این است که با او به آرامی وارد گفتگو شویم. به او بگوییم، ما نیز می توانیم دعوا و مرافعه راه بیندازیم، می توانیم دست بلند کنیم و بی ادب باشیم، اما این کارها را انجام نمی دهیم و مورد پذیرش خانواده ما نیست. برای اینکه حفظ ارزش های وجودی برای ما اهمیت دارند.
در روانشناسی انسان گرایانه آمده است که نباید به هیچ وجه فرزندان را به انجام دادن یا ندادن کاری شرطی کرد. تنها باید به او یادآوری شود که رفتارهای خود را به صورت درونی مدیریت نماید. اگر اسنادهای او درونی بشوند نه بیرونی کم کم ارزش های وجودی در او تقویت و ثابت می شود.
با نوجوان خودتان صحبت کنید و بگویید اگر خودت از بیرون شاهد یک دعوا باشی که در آن فحاشی و بی ادبی باشد، چه احساسی خواهی داشت. آیا آنها آدم های خوبی هستند؟ قطعا جواب آنها خیر خواهد بود. بنابراین سعی کنید بدون شرطی کردن فرزندان تان، بدون به کار بردن سیستم پاداش و تنبیه به او بیاموزید که ارزش های انسانی و اخلاقی را در درون خودش نهادینه کند.
والدین نیز بهتر است روی توسعه فردی خود کار کرده و رفتارهای نادرست خود را در هنگام دعوا کنترل و اصلاح کنند. طبق گفته دانشمندان حوزه سلامت روان مانند وندرا یکی از راههای یادگیری مشاهده کردن و الگوگیری است. برای ارائه راه حل های جامع تر می توانید از یک تراپیست حرفه ای کمک بگیرید. او فرزند شما را به صورت فردی بررسی کرده و راه حل های مناسبی برای از بین بردن این معضل ارائه می دهد. برای حسن ختام چند راه ها دیگر برای مقابله با پرخاشگری نوجوانان ارائه می شود:
در خانه قوانینی وضع کنید که همه پیرو آن باشندراه حل درست این است که با او به آرامی وارد گفتگو شویم. به او بگوییم، ما نیز می توانیم دعوا و مرافعه راه بیندازیم، می توانیم دست بلند کنیم و بی ادب باشیم، اما این کارها را انجام نمی دهیم و مورد پذیرش خانواده ما نیست. برای اینکه حفظ ارزش های وجودی برای ما اهمیت دارند. در روانشناسی انسان گرایانه آمده است که نباید به هیچ وجه فرزندان را به انجام دادن یا ندادن کاری شرطی کرد. تنها باید به او یادآوری شود که رفتارهای خود را به صورت درونی مدیریت نماید. اگر اسنادهای او درونی بشوند نه بیرونی کم کم ارزش های وجودی در او تقویت و ثابت می شود.
با نوجوان خودتان صحبت کنید و بگویید اگر خودت از بیرون شاهد یک دعوا باشی که در آن فحاشی و بی ادبی باشد، چه احساسی خواهی داشت. آیا آنها آدم های خوبی هستند؟ قطعا جواب آنها خیر خواهد بود. بنابراین سعی کنید بدون شرطی کردن فرزندان تان، بدون به کار بردن سیستم پاداش و تنبیه به او بیاموزید که ارزش های انسانی و اخلاقی را در درون خودش نهادینه کند.
والدین نیز بهتر است روی توسعه فردی خود کار کرده و رفتارهای نادرست خود را در هنگام دعوا کنترل و اصلاح کنند. طبق گفته دانشمندان حوزه سلامت روان مانند وندرا یکی از راههای یادگیری مشاهده کردن و الگوگیری است. برای ارائه راه حل های جامع تر می توانید از یک تراپیست حرفه ای کمک بگیرید. او فرزند شما را به صورت فردی بررسی کرده و راه حل های مناسبی برای از بین بردن این معضل ارائه می دهد. برای حسن ختام چند راه ها دیگر برای مقابله با پرخاشگری نوجوانان ارائه می شود:
در خانه قوانینی وضع کنید که همه پیرو آن باشند
خونسردی خود را حفظ کنید!
رفتارتان صمیمی باشد
به نظرات نوجوان خود گوش بدهید
روش های کنترل خشم را به او بیاموزید
خونسردی خود را حفظ کنید!
رفتارتان صمیمی باشد
به نظرات نوجوان خود گوش بدهید
روش های کنترل خشم را به او بیاموزید
کلام آخر در مورد رفتار با نوجوان پرخاشگر
در کل، نوع رفتار با نوجوان پرخاشگر و بی‌ادب باید بر اساس تعاملی سالم و مؤثر برای رسیدن به رفتار آرام و مثبت شکل گیرد. رفتار مناسب با یک نوجوان پرخاشگر و بی‌ادب ممکن است به تکنیک‌های مختلفی نیاز داشته باشد. در این مورد، مهارت‌های ارتباطی شما و شیوه‌ی برخوردتان می‌تواند مسیر را برای برقراری ارتباط هموارتر کند.
همیشه در نظر داشته باشید که اولین مرحله برای برخورد با یک نوجوان پرخاشگر و بی‌ادب، ایجاد محیطی صمیمی و امن است. علاوه بر این ارائه‌ی انتقادات بسیار ساده و روشن می‌تواند توجه او را در برابر چیزی که شما می‌گویید، بیشتر کند. شما می‌توانید به منظور افزایش صمیمت و بهبود رابطه خود با نوجوان پرخاشگر از یک روانشناس کودک و نوجوان و فعال در این زمینه کمک بگیرید.
دیدگاهی ثبت نشده است