تاریخ آخرین بروز رسانی اطلاعات اختلال شخصیت نمایشی : دی ماه 1403
اختلال شخصیت نمایشی، که اغلب در طیف گستردهتری از اختلالات شخصیت طبقهبندی میشود، به خودی خود یک تشخیص بالینی خاص نیست، بلکه اغلب با انواع خاصی از اختلالات شخصیتی مرتبط است که رفتار نمایشی، نامنظم یا شدید هیجانی را نشان میدهند. مرکز تخصصی مشاوره پیش از طلاق، مشاور کده.
اصطلاح «نمایشی» اغلب برای توصیف واکنشها و رفتارهای هیجانی شدیدی که میتواند تعاملات بین فردی را چالشبرانگیز کند، استفاده میشود. در محیط های بالینی، این اصطلاح معمولاً برای اشاره به سه اختلال شخصیت خاص استفاده می شود: اختلال شخصیت مرزی (BPD)، اختلال شخصیت خودشیفته (NPD)، و اختلال شخصیت هیستریونیک (HPD).
هر یک از این اختلالات ویژگیهای متمایز خود را دارند، با این حال آنها دارای یک رشته مشترک از حالتهای هیجانی و الگوهای رفتاری هستند که میتواند روابط و عملکرد روزانه را مختل کند.
فهرست مطالب
اختلال شخصیت نمایشی چیست؟
اصطلاح اختلال شخصیت یک تشخیص رسمی نیست، بلکه توصیفکنندهای است که توسط متخصصان سلامت روان برای گروهبندی برخی از اختلالات شخصیتی استفاده میشود که دارای رفتارهای هیجانی شدید، غیرقابل پیشبینی و اغلب توجه جویانه هستند.
این اختلالات در مجموع به عنوان اختلالات شخصیتی “کلاستر B” شناخته می شوند که شامل اختلال شخصیت ضد اجتماعی (ASPD) نیز می شود و با رفتارهایی مشخص می شوند که به عنوان ناپایدار یا بیش از حد احساسی درک می شوند.
- اختلال شخصیت مرزی: افراد مبتلا به BPD اغلب آشفتگی عاطفی شدیدی را تجربه می کنند و در حفظ روابط پایدار مشکل دارند.
- اختلال شخصیت خودشیفته: افراد مبتلا به NPD معمولاً احساس بزرگی از خود بزرگ بینی، عدم همدلی و نیاز به تحسین بیش از حد دارند.
- اختلال شخصیت هیستریونیک (HPD): اغلب به دنبال توجه و تایید دائمی هستند. آنها ممکن است از عبارات عاطفی اغراق آمیز استفاده کنند یا رفتارهای نمایشی انجام دهند تا توجه را به خود جلب کنند و ممکن است بیش از حد نگران ظاهر خود یا اینکه دیگران چگونه آنها را درک می کنند.
علائم اختلالات شخصیتی نمایشی
اگرچه هر اختلال شخصیت نمایشی علائم متمایز خود را دارد، چندین الگوی رفتاری مشترک و ویژگیهای عاطفی مشترک بین افراد مبتلا به این شرایط وجود دارد:
احساسات شدید و ناپایدار
- افراد مبتلا به اختلالات شخصیتی نمایشی اغلب احساساتی را تجربه می کنند که به سرعت در حال نوسان هستند. آنها ممکن است یک لحظه احساس شادی شدید کنند و لحظه بعد غم و اندوه یا عصبانیت شدید را به دنبال داشته باشد. مدیریت این نوسانات عاطفی، هم برای فرد و هم برای اطرافیان، می تواند طاقت فرسا و دشوار باشد.
- احساس شدید رهاشدگی، نفرت از خود و اوج و فرودهای عاطفی.
- احساس اغراق آمیز ارزش خود و مشکل در مدیریت احساسات ناامنی یا انتقاد.
- واکنش بیش از حد به موقعیت ها، درخواست تایید یا توجه از طریق پاسخ های هیجانی چشمگیر.
مشکل در حفظ روابط
- افراد مبتلا به اختلال شخصیت نمایشی به دلیل احساسات شدید خود، اغلب روابط متلاطم دارند. نیاز آنها به تایید، حساسیت به انتقاد و نوسانات عاطفی می تواند منجر به تعارض و بی ثباتی در روابط دوستانه، پویایی خانواده و شراکت های عاشقانه شود.
- ترس از رها شدن، که منجر به چسبیدن یا تصمیمات تکانشی برای دور کردن افراد شود.
- روابط استثماری که در آن فرد برای دیگران به اندازه تصویر خود ارزش قائل نباشد.
- روابط سطحی هستند، زیرا فرد به دنبال تحسین و توجه مداوم است اما با ارتباطات عاطفی عمیق تر مبارزه می کند.
رفتارهای توجه جویانه
- یکی از ویژگی های مهم اختلال شخصیت نمایشی، تمایل به جلب توجه یا تحسین دیگران است، حتی به بهای رفاه خود.
- درگیر شدن در رفتارهای خود تخریبی، مانند آسیب رساندن به خود یا رانندگی بی احتیاطی، برای جلب توجه یا به عنوان یک واکنش عاطفی.
- نیاز به برتر دیده شدن، اغلب تلاش برای تسلط بر مکالمات یا نشان دادن احساس اغراق آمیز اهمیت.
- نمایش رفتارهای بیش از حد نمایشی، مانند واکنش های هیجانی اغراق آمیز، برای قرار گرفتن در مرکز توجه.
رفتارهای تکانشی یا پرخطر
- افراد مبتلا به این اختلالات اغلب با کنترل تکانه دست و پنجه نرم می کنند که منجر به تصمیماتی می شود که ممکن است بی پروا یا خطرناک به نظر برسند.
- تکانشگری در زمینه هایی مانند خرج کردن، رفتار جنسی یا سوء مصرف مواد.
احساس شکننده از خود
- مبتلا به اختلال شخصیت نمایشی ممکن است احساس هویت شکننده یا تحریف شده ای را تجربه کنند که می تواند به صورت نوسانات خلقی، عزت نفس پایین یا مشکل در تعریف اهداف و ارزش های شخصی ظاهر شود.
- احساس دائمی پوچی و مشکل با هویت شخصی.
مطلب مفید دیگر: تأثیرات آزار و اذیت بر پسران
علل اختلالات شخصیتی نمایشی
علل اختلال شخصیت نمایشی پیچیده است و اغلب شامل ترکیبی از عوامل ژنتیکی، محیطی و اجتماعی است. در حالی که هیچ دلیل واحدی برای این اختلالات وجود ندارد، برخی از عوامل بالقوه کمک کننده عبارتند از:
ژنتیک و زیست شناسی
تحقیقات نشان می دهد که ژنتیک در ایجاد اختلالات شخصیتی نقش دارد. ممکن است ویژگی های ارثی وجود داشته باشد که فرد را مستعد ابتلا به بی ثباتی عاطفی، تکانشگری یا مشکل در تنظیم احساسات کند.
مطلب مفید دیگر: ترس از ارتفاع + علت های آکروفوبیا
تجربیات دوران کودکی
بسیاری از افراد مبتلا به اختلالات شخصیت نمایشی در اوایل دوران کودکی آسیب، غفلت یا سوء استفاده را تجربه کرده اند. این تجربیات می تواند منجر به مشکلاتی در ایجاد دلبستگی های سالم، مدیریت احساسات و درک مرزهای شخصی شود که می تواند بعداً در زندگی به عنوان اختلالات شخصیت ظاهر شود.
عوامل محیطی و اجتماعی
پویایی خانواده، روابط با همسالان و انتظارات اجتماعی نیز می توانند رشد شخصیت را شکل دهند. به عنوان مثال، کودکی که در محیطی بزرگ شده است که به رفتار توجه جویانه پاداش می دهد یا پرخاشگری را تحمل می کند، ممکن است ویژگی های یک اختلال شخصیت نمایشی را ایجاد کند.
درمان اختلالات شخصیتی نمایشی
در حالی که درمان اختلالات شخصیتی نمایشی می تواند چالش برانگیز باشد، درمان و حمایت موثر می تواند به افراد در مدیریت علائم و داشتن زندگی سالم تر و پایدارتر کمک کند. رویکردهای درمانی اغلب شامل ترکیبی از روان درمانی، دارو درمانی و تغییر سبک زندگی است.
روان درمانی
- رفتار درمانی دیالکتیکی (DBT): اغلب برای افراد مبتلا به اختلال شخصیت مرزی استفاده می شود، DBT به افراد کمک می کند تا هیجانات را تنظیم کنند.
یون ها، پریشانی را تحمل کرده و روابط بین فردی را بهبود می بخشد.
- رفتار درمانی شناختی (CBT): CBT در کمک به افراد مبتلا به NPD و HPD موثر است تا الگوهای فکری منفی که رفتارهای آنها را هدایت می کند شناسایی و به چالش بکشند.
- درمان روان پویایی: این درمان عوامل ناخودآگاه مؤثر بر رفتار را بررسی می کند و به افراد مبتلا به اختلالات شخصیتی کمک می کند تا دلایل اصلی بی ثباتی عاطفی خود را درک کنند.
دارو
دارو درمانی برای اختلالات شخصیت نیست، اما می تواند در مدیریت علائم خاصی مانند اضطراب، افسردگی یا تکانشگری مفید باشد. داروهای ضد افسردگی، تثبیت کننده های خلق و خو یا داروهای ضد اضطراب ممکن است برای کمک به کاهش ناراحتی عاطفی تجویز شوند.
گروه درمانی
گروه درمانی می تواند بخش مهمی از درمان باشد، زیرا به افراد مبتلا به اختلال شخصیت نمایشی اجازه می دهد تا بازخورد و حمایت دیگران را در یک محیط ساختاریافته و امن دریافت کنند. گروههای حمایتی و خانواده درمانی نیز میتوانند به ایجاد تفاهم و تقویت ارتباطات سالمتر کمک کنند.
در پایان در مورد اختلالات شخصیتی نمایشی بدانید که…
اختلالات شخصیتی نمایشی، از جمله اختلال شخصیت مرزی، اختلال شخصیت خودشیفته، و اختلال شخصیت هیستریونیک، می تواند تأثیر عمیقی بر زندگی، روابط و سلامت عاطفی فرد داشته باشد.
اگرچه این اختلالات چالش های منحصر به فردی را ایجاد می کنند، اما با درمان مناسب – مانند روان درمانی، دارو درمانی و حمایت اجتماعی – افراد می توانند یاد بگیرند که علائم خود را مدیریت کنند و کیفیت زندگی خود را بهبود بخشند.
برای کسانی که ممکن است علائم اختلال شخصیت نمایشی را تجربه کنند ضروری است که از یک متخصص سلامت روان کمک بگیرند، زیرا مداخله زودهنگام می تواند منجر به نتایج بهتر و زندگی سالم تر و رضایت بخش تر شود.
