برای رسیدن به موفقیت در زندگی شخصی و کسب و کار، مهارت های ارتباطی قوی و ارتباطات مؤثر با دیگران بسیار مهم هستند. مهارت های ارتباطی شامل مجموعه ای از توانایی ها و رفتارهایی است که به فرد کمک می‌کنند تا با دیگران به طور مؤثری ارتباط برقرار کرده و روابط مثبت و مؤثری با آنها برقرار کند.
مهارت های ارتباطی شامل ارتباطات شفاهی و غیرشفاهی است که به فرد اجازه می‌دهد با دیگران به بهترین شکل ممکن ارتباط برقرار کند و شامل: به نظر گرفتن دیگران، شنیدن دیگران، تداعی نمودن احساسات و بازنشانی کردن خود و… می‌شود. با این حال مهمترین مهارت و دستاورد در این زمینه، شناخت دیگران (Empathy) است، به معنی درک و شناخت مسائل و نیازهای احساسی دیگران. همچنین، مهارت های برقراری ارتباط در جوامع شامل موارد زیر می‌شود:
- خانواده: تقویت روابط با درک و احترام به نیازها و بیان آنها در قالب دنیای خانواده
- مدارس: ارتقای روابط با بچه‌ها و جوانان، توانمندسازی در ایجاد زمینه‌های همکاری، قدرت شناخت و تداعی نمودن احساسات
- کسب و کار: توانایی برقراری ارتباط موثر با همکاران، مشتریان و شریکان، ارتقای مهارت های فروش، ارتباط‌های تلفنی و الکترونیکی
- جامعه: توانمندسازی در حل مسائل اجتماعی و دوری از تعارضات و نزاع‌های اجتماعی.
مقالات مرتبط : ملاک های بازشگشت به رابطه پس از جدایی و بررسی درست یا غلط بودن این موضوع
فهرست مطالب
مهارت های ارتباطی و آداب معاشرت
کلمه “آداب” از جمع واژه “ادب” گرفته شده و به معنای “آداب و رسوم” است، همچنین به “معاشرت” اشاره دارد که به معنای صحبت کردن، همزیستی و گفتگو با یکدیگر است. به طور کلی، “آداب معاشرت” به مجموعه مهارت های ارتباطی اشاره دارد که برای رعایت حرمت و منزلت فرد مقابل در برخوردهای اجتماعی، انسان‌ها به رعایت آنها موظف هستند.
در هر ارتباط اجتماعی که در آن شرکت داریم، باید اصول آداب معاشرت را به بهترین نحو رعایت کنیم، خواه در یک رابطه دو نفره باشد، یا در یک اجتماع چند هزار نفره. هر نوع ارتباط با اعضای خانواده، همکاران، دوستان، همسایگان و حتی افراد غریبه، نیازمند رعایت اصول و آداب معاشرت است و بدون شک، بی‌توجهی به آنها و عدم رعایت، ایرادات اساسی به رابطه وارد می‌کند و ممکن است باعث خاتمه آن رابطه شود.
بدیهی است که عدم توانایی در ایجاد ارتباط‌های صحیح در زندگی اجتماعی، زمینه ساز شکست‌های پیاپی است و در نتیجه، موجب عدم دستیابی به مقاصد فردی و اجتماعی ما خواهد شد.
آداب معاشرت که ما موظف به رعایت آنها هستیم، به نوعی مهارت ارتباطی محسوب می‌شوند. زیرا رعایت هر یک از آنها به برقراری یک ارتباط صحیح و هدفمند منجر می‌شود و باعث می‌شود تا به موقعیت اجتماعی مناسب‌تری دست پیدا کنیم. بنابراین با دقت به مفهوم و معنای عبارات “آداب معاشرت” و “مهارت های ارتباطی”، به این نتیجه می‌رسیم که این دو مؤلفه با هم ارتباطی نزدیک دارند و به سختی می‌توان آنها را جدا از هم مورد بررسی قرار داد. زیرا هدف نهایی هر دو فرآیند، کمک به بهبود روابط اجتماعی بین افراد یک جامعه است.
با نهایت احترام با دیگران برخورد کنیم.
مهمترین اصل در آداب معاشرت، حفظ احترام و منزلت طرف مقابل است. بنابراین، با برخورد و رفتاری مناسب، حس ارزشمند بودن در مخاطب با شما بوجود آورید.
از زیاده‌گویی بپرهیزیم.
با این کار هم فرصت صحبت و آشنایی بیشتری را برای دیگران فراهم می‌آوریم و هم اینکه دیگران ما را به عنوان فردی پرحرف و پرمدعا نخواهند شناخت.
در آداب معاشرت، کاملاً مثبت‌اندیش باشید.
در مواجهه با دیگران، به دنبال پیدا کردن نقاط ضعف آنها نباشیم. بلکه سعی کنیم در روابط خود، فردی حسن‌جو باشیم. سعی کنیم در زمان مناسب، ویژگی‌های مثبت دیگران را برشمرده و با این رفتار، حسن نیت خود را نشان دهیم.
هنگام سخن‌گفتن، از کلمات زیبا و مودبانه استفاده کنید.
در صورت رعایت این مهارت، خود را شخصی موجه و قابل احترام معرفی کرده و باعث خواهیم شد که دیگران نیز در برخورد با ما جانب احترام را رعایت نمایند.
به دیگران توجه نشان دهید.
هنگامی که شخصی با ما صحبت می‌کند، باید حداکثر توجه خود را به او معطوف سازیم. گوش دادن فعال، که یکی از مهارت های ارتباطی اثربخش می‌باشد، در این زمینه به ما کمک بسیاری خواهد نمود. هنگام سخن‌گفتن طرف مقابل، با او تماس چشمی برقرار کنید، گاهی سر خود را به علامت تایید تکان دهید و در مواقع مناسب، جمله‌ای کوتاه در تایید یا تحسین او بیان کنید. در مقابل، هنگامی که نوبت به سخن‌گفتن شما رسید، دیگران نیز خود را ملزم می‌دانند که با نهایت دقت و احترام، به شما توجه کنند.
از میزبان خود تشکر کنید.
هنگامی که شخصی از شما برای شرکت در مراسم یا رویدادی دعوت به عمل می‌آورد، در موقعیتی مناسب، حتما به طرف میزبان رفته و از وی بابت لطفی که به شما داشته، تشکر کنید. همین اقدام به ظاهر ساده، شما را در نظر دیگران شخصی محترم و قدردان جلوه داده و قطعاً در مناسبات بعدی نیز در لیست دعوت ایشان قرار خواهید گرفت.
مقالات مرتبط : ریشه های و عوامل پدید آوردن خجالت و کمرویی و راه های درمان آن
انواع مهارت های ارتباطی
مهارت های ارتباطی» (Communication Skills) شامل مجموعه‌ای از فعالیت‌هایی هستند که می‌تواند کیفیت عملکرد فرد در رفتارهای عمومی و اجتماعی را افزایش دهد. در طی روز، شما ممکن است پیام‌های گوناگونی دریافت و ارسال کنید، اما مهارت های ارتباطی موفق بیشتر از این مسئله است و شما را به بهبود شناخت از احساسات دیگران کمک می‌کند. درک احساسات پشت هر پیام، یکی از اهمیت برجسته این مهارت است.
آشنایی با انواع مختلف مهارت های ارتباطی به فرد کمک می‌کند تا شرایط و احساسات دیگران را بهتر درک کند. داشتن این مهارت می‌تواند اعتبار فرد را در نظر دیگران بالاتر ببرد و به فرد امکان بیان نظرات و ایده‌های خود با استفاده از این اعتبار را فراهم کند.
مهارت های ارتباطی به چهار دسته کلی زیر تقسیم‌بندی می‌شوند:
۱. کلامی: شامل استفاده از کلمات برای بیان افکار و احساسات می‌شود.
۲. غیرکلامی: شامل زبان بدن، تغییر چهره و سایر علائم غیرکلامی است.
۳. نوشتنی: شامل نوشتن کلمات، نمادها و اعداد می‌شود.
۴. تصویری: شامل استفاده از عکس‌ها، نمودارها و سایر تصاویر است.
مقالات مرتبط : سردرگمی در زندگی و انتخاب شغل و راه حل های آن
مهارت های ارتباطی در محیط کار
شناخت مخاطب برای ارتباط موثر در محیط کار، کاملا ضروری است. منظور از ارتباط در اینجا، همه ارتباطات کلامی و نوشتاری، سخنرانی‌ها، ایمیل‌های روزانه، اطلاعیه‌های شرکت یا ارائه به‌روزرسانی وضعیت پروژه‌هاست.
برای اینکه پیام را به خوبی به مخاطب انتقال دهیم، باید به این مورد توجه کنیم:
– در یک کلمه باید بدانیم با چه کسی طرفِ هستیم. برای مثال، رویکردی که برای ارتباط با گروه یا همکارانمان داریم، مسلما باید متفاوت از نوع ارتباط با رئیسمان باشد، زیرا این دو گروه با هم تفاوت‌هایی اساسی دارند.
به‌کارگیری کنجکاوی
می‌توانیم با به‌کارگیری کنجکاوی به معنای مثبت آن، در درک بهتر مخاطب کمک کنیم. از طریق سؤالات با شروعِ «چه چیزی» و «چگونه»، به مخاطب فرصتی برای پاسخ دادن می‌دهیم، و از این پاسخ برای جمع‌آوری اطلاعات بهره می‌بریم. همچنین با پرسش‌های کاوشگرانه، زمینه بهتری برای مطرح کردن و بحث راه‌حل‌های بهتر و آگاهی ویژه‌تر از موضوعات تشکیل می‌دهیم. به محض این که موقعیت را بهتر درک کردیم، احتمال رسیدن به پیام خوب و کامل‌تر نیز بیشتر می‌شود.
فنون شنیدن
با فنون و مبانی مهارت گوش دادن صحیح، اغلب آشنا هستیم، اما هنگام درگیری با انبوهی از جلسات، اولویت‌بندی‌ها و کارهای مهم، تا چه حدی این اصول مهمی را به یاد می‌آوریم که به برقراری ارتباط مؤثر کمک کنند؟ تمرین نکات مهارت‌های ارتباطی عملی زیر می‌تواند به گوش دادن صحیح به مخاطب کمک کند:
– تفسیر کردن: در حال صحبت با مخاطب باشیم، می‌توانیم با تکرار کلمات او یا بازگویی آنها به زبان خودمان، گفته‌هایش را تأیید کنیم. آنها می‌توانند در این باره اطمینان حاصل کنند که مفهوم و منظورشان به‌درستی توسط ما درک شده است. بنابراین اگر چیزی که ما فهمیده‌ایم، با آنچه که او می‌گوید، تفاوت دارد، بلافاصله می‌توانیم موضوع را روشن کنیم.
– سؤال زدن: گاهی ممکن است در هنگام صحبت کردن با مخاطب، به اطلاعات بیشتری نیاز داشته باشیم. در چنین مواقعی، بهترین ابزار، درباره جزئیات بیشتر سؤال‌کردن است. این کار باعث می‌شود که به اطلاعات بیشتری دست پیدا کنید.
موضوعات مرتبط : چگونه مرد را با کلام به خود وابسته کنیم؟
تقویت مهارت های ارتباطی
ابتدا باید به حد لزوم خودتان را بشناسید. همانگونه که می‌دانید، تفاوت‌های فردی و وجود تیپ‌های شخصیتی متنوع باعث می‌شود که انسان‌ها در موقعیت‌های مختلف، رفتارها و هیجانات متفاوتی داشته باشند. اگر فردی درون‌گرا هستید و انرژی غالب خود را از درونتان دریافت می‌کنید، هیچ‌گاه خود را در معرض استرس‌های حضور در جمع‌های متعدد قرار ندهید.
- اهل مدارا و خویشتن‌داری باشید؛ به این معنی که در مقابل سختی‌ها و اتفاقات غیرمنتظره ارتباطی فردی منعطف‌پذیر باشید. صبر و تاب‌آوری از فاکتورهای اصلی هوش هیجانی هستند که بسیاری از افراد، آنها را به کلی فراموش کرده‌اند.
- دوست داشتن خود، در واقع دنیای پیرامون (طبیعت، انسان‌ها، حیوانات و حتی اشیاء) را دوست خواهید داشت. به این ترتیب، ارتباط مثبت‌تری با دیگران تجربه خواهید کرد و مهارت های ارتباطی شما تقویت می‌شود.
- مسئولیت‌ها و تعهداتی که بر عهده گرفته‌اید، را به خوبی و با دقت به پایان برسانید. این امر باعث جلب اعتماد افراد دیگر به شما می‌شود.
- لبخند زدن را هرگز فراموش نکنید.
- از ارتباط چشمی غافل نشوید و زبان بدن خود را بشناسید و در مورد معانی حالات و زبان بدن سایر افراد مطالعه کنید.
- در گوش کردن فعال باشید و بدانید که هنر گوش کردن به خوبی وجود دارد.
معرفی چند کتاب در زمینه افزایش مهارت های ارتباطی
- · هوش هیجانی نویسنده: براندن کوپر …
- · زبان بدن نویسنده: آلن پیز …
- · آداب معاشرت به زبان آدمیزاد نویسنده: سو فاکس …
- · آموزش فن بیان …
- · چطور با هر جور آدمی ارتباط برقرار کنیم …
- · ارتباط موثر به زبان آدمیزاد …
