شاید برای شما و یا اطرافیانتان این موضوع پیش آمده باشد که در جمعی حاضر هستید و نتوانید با دیگران ارتباط برقرار کنید یا نتوانید مکالمه خوب و با تسلطی را پیش ببرید. شاید هم برایتان بسیار پیش آمده باشد که اگر در جمعی بخواهند از شما تعریف کنند بگویند فردی بسیار خجالتی و کم رو هستید. در بعضی از مواقع و بعضی از فرهنگ‌ها افراد کم رو افرادی بسیار معقول و با پرستیژ شناخته می‌شوند اما بهتر است که گول این القاب و صفت‌ها را نخورید و نسبت به درمان خجالت و کم رویی در خود اقدام کنید.
فهرست مطالب
دلایل کم رویی یا خجالت زدگی افراد چیست؟
در ادامه دلایل کم رویی را برایتان برمی‌شماریم پس تا انتها با ما همراه باشید.
👈 ژنتیک
یکی از دلایل ایجاد کم رویی ژنتیک است. شاید برایتان جالب باشد اما بسیاری از خصوصیات و صفات شخصیتی ژنتیکی هستند و محیط اجتماعی تنها درصد کمی در ایجاد آن موثر هستند. برای مثال بیماری افسردگی، اسکیزوفرنی، دوقطبی و بسیاری از اختلالات دیگر روانشناختی نیز از طریق ژنتیک منتقل می‌شوند.
👈 الگوبرداری اشتباه از والدین
به طور کلی الگوی رفتاری کودکان، والدین هستند. کودکان تماما مانند یک دستگاه ضبط عمل می‌کنند و هر آنچه که شما انجام دهید یا بگویید را در حافظه خود ثبت می‌کنند.
در سنین خردسالی، حافظه میان مدت و حافظه بلند مدت کودک به خوبی پرورش نیافته است اما کودکان با ذخیره سازی این اطلاعات در ناخوداگاه خود رفتاری مشابه شما در بزرگسالی خواهند داشت. به همین سبب است که بسیاری از روانشناسان و یا نظریه پردازان بر این عقیده هستند که کودکان، نمایانگر والدینشان هستند.
👈 عدم تقویت مهارت‌های اجتماعی
یکی از دلایل خجالت کشیدن و کم رویی این است که شما چه به عنوان یک بزرگسال و یا به عنوان خردسال هنوز رفتار اجتماعی را به خوبی یاد نگرفته‌اید.
داشتن آگاهی همیشه باعث می‌شود که شما رفتاری سازنده و با مهارت از خودتان نشان دهید. برای مثال وقتی بازی فوتبال را بلد باشید می‌توانید درون زمین فوتبال نیز بازی کنید یا وقتی در نقاشی کشیدن توانمند باشید به خوبی می‌توانید بدون استرس یک اثر هنری خلق کنید.
داشتن آگاهی نسبت به مهارت‌های اجتماعی و ارتباطی سبب می‌شود که بتوانید خوب با دیگران صحبت کنید و از خجالت و کم رویی دوری کنید.
👈 مورد تحقیر یا تمسخر قرار گرفتن
یکی از دلایل دیگر خجالت و کم رویی در افراد این است که در جمع‌ها و یا مهمانی‌ها مورد تمسخر یا تحقیر قرار گرفته باشند. موضوع خجالت با عزت نفس و اعتماد به نفس رابطه نزدیکی دارد. هر اندازه که میزان اعتماد به نفس شما بیشتر باشد به خودتان باور بیشتری خواهید داشت و در آن‌جا است که نسبت به نگاه یا تمسخر دیگران واکنشی از خود نشان نمی‌دهید.
معمولا افرادی که در گذشته خود تحقیر شده‌اند و به نوعی حس شرمندگی در وجود آن‌ها نفوذ پیدا کرده باشد افرادی خجالتی و کم رو می‌شوند.
👈 فاجعه‌سازی
یکی دیگر از دلایل خجالتی بودن این است که فرد مبتلا برای خود فاجعه سازی کند. فاجعه سازی به این معنا است که فرد آینده و چند ساعت دیگر را برای خود به صورت بسیار منفی تعبیر کند. بگذارید برایتان مثالی بزنیم. تصور کنید شما به یک مهمانی دعوت شده‌اید و مدام با خود چنین تصور می‌کنید که اگر نتوانید به سوال فردی جواب بدهید چه؟
اگر نتوانید با دیگران ارتباط برقرار کنید..
اگر دیگران نسبت به لباس یا ظاهر شما واکنش منفی دهند..
و هزاران فکر دیگر ممکن است به ذهن شما بیاید. معمولا افرادی که دارای وسواس فکری یا دچار نشخوار فکری هستند چنین اندیشه‌هایی بیشتر دارند.
👈 نداشتن اعتماد به نفس
یکی دیگر از دلایل کم رویی و خجالت مربوط به نداشتن اعتماد به نفس است. اعتماد به نفس موضوعی نیست که شما بتوانید در مدت زمان کوتاهی آن را در خود تقویت کنید و یا این که یک شبه آن را در خود ایجاد کنید. اعتماد به نفس یا داشتن عزت نفس موضوعاتی هستند که باید در دوران کودکی به شکل مناسب و در کانون خانواده به خوبی شکل گرفته شود.
بعضی از والدینی که در دوران کودکی دائما فرزند خود را تحقیر می‌کنند یا مدام انتظارات فراتر از توانایی فرزند خود دارند بیشترین لطمه را به اعتماد به نفس کودک وارد می‌کنند.
پیشنهاد میکنیم مقاله افزایش اعتماد به نفس زنان را مطالعه کنید.
این موضوع در ضمیر کودک شکل می‌گیرد که او برای دیده شدن یا برای برقراری ارتباط اجتماعی بسیار ناتوان و ضعیف است و وجود چنین تفکری در نهایت سبب خواهد شد تا او نتواند با هم سن و سالان خود و یا دیگر افراد در محیط اجتماعی به خوبی ارتباط سازنده برقرار کند.
اثرات و آسیب‌های کم رویی و خجالت
تلاش کردیم تا شما را با مهمترین دلایل ایجاد کم رویی و خجالت آشنا کنیم و اکنون می‌خواهیم در این قسمت به مهمترین و اصلی‌ترین اثرات کم رویی و خجالت اشاره کنیم.
👈 محدود شدن در برقراری ارتباطات اجتماعی
انسان‌ها به صورت کلی افرادی اجتماعی هستند و این تمایل به برقراری رابطه اجتماعی با دیگر افراد یکی از دلایل بقا بریا همه انسان‌ها است. برای اینکه بتوانید با دیگران ارتباط سازنده برقرار کنید و در قالب این ارتباط به رفع نیازهای خود بپردازید باید با یک سری از مبانی و مهارت‌های اجتماعی آشنا باشید.
افرادی که خجالتی هستند نمی‌توانند به خوبی دیگر افراد با بقیه ارتباط برقرار کنند. این افراد معمولا تمایل به تنهایی و منزوی شدن دارند و به همین سبب، بودن در محیط‌های اجتماعی برای آنان در صورت عدم درمان ممکن است تبدیل به یک فوبیا شود.
هنگامی که شما فردی خجالتی باشید فرصت آشنا شدن با افراد و اشخاص موفق را از دست خواهید داد و دایره ارتباطات شما به شدت محدود می‌شود.
👈 تو سری خور می‌شوید!
یکی دیگر از اثرات کم رویی این است که دیگران از رفتار شما سوءاستفاده خواهند کردند. شما به عنوان یک فرد کم رو توان دفاع کردن از خود را نخواهید داشت زیرا مهمترین ابزار ارتباط یعنی صحبت کردن در شما به خوبی تقویت نشده است.
به همین دلیل معمولا افرادی که کم رو هستند دائما از طرف دیگران حتی به اشتباه نقد می‌شوند و نمی‌توانند به خوبی ارتباط برقرار کنند. این افراد بیش از هر کس دیگه‌ای دائما تحقیر می‌شوند و در نتیجه اگر اندک اعتماد به نفسی نیز در ان‌ها باشد از بین خواهد رفت.
👈 از دست دادن توان تصمیم‌گیری
افراد کم رو و خجالتی نمی‌توانند برای خود تصمیم بگیرند. معمولا افرادی که در دوران کودکی والدینشان برای آن‌ها تصمیم‌گیری کرده‌اند به نوعی استقلالشان را از دست می‌دهند.
افراد کم رو مهمترین ابزار ارتباطی یعنی صحبت کردن و مهمترین ویژگی سازنده درونی یعنی اعتماد به نفس را ندارند به همین سبب است که فردیت این افراد همیشه در معرض کنترل دیگران است. برای مثال دیگران برای آن‌ها می‌توانند به راحتی درباره موضوعات گسترده‌ای حتی نوع لباس پوشیدن را مشخص کنند. چنین چیزی نه تنها سبب افسردگی و احساس پوچی در فرد می‌شود بلکه مانعی بزرگ بر سر راه پیشرفت فردی وی خواهد بود.
👈 خدمتگزار دیگران خواهید بود.
افرادی که خجالتی هستند نمی‌توانند به خوبی و با اقتدار نه بگویند. مهارت نه گفتن یکی از ملزوماتی است که هر والدی باید از سنین کم برای فرزند خود معنای آن را شرح داده و در فرزندش پرورش بدهد.
مهارت نه گفتن سبب می‌شود تا شما خود را قربانی خواسته‌های دیگران نکنید و از طرفی فردیت شما به صورت کامل حفظ شود. اگر شما فردی باشید که مهارت نه گفتن ندارید و از طرفی خودتان را فدای خواسته‌های دیگران کنید زمان و انرژی خود را از دست می‌دهید.
برای درمان خجالت و کم رویی چه کار کنیم؟
بیشتر افرادی که خجالتی یا کم رو بودن برای آن‌ها دردسرساز شده است به این فکر خواهند افتاد که چگونه می‌توان این ویژگی منفی را از زندگی خود حذف کرد. با توجه به مطالب گفته شده باید متوجه شده باشید که دلیل ایجاد این مشکل بزرگ رشه در بحث اعتماد به نفس دارد. فردی که دارای اعتماد به نفس بالاتری باشد توان تصمیم گیری و حفظ استقلال خود را دارد
یکی از راه‌های رهایی از خجالتی بودن در وهله اول این است که نوع شخصیت خود را بشناسید و قبل از نداشتن شناخت اقدام به انگ‌زنی نکنید.
ویژگی‌های شخصیتی در افراد متفاوت است برای مثال خیلی از افراد به اشتباه به اشخاص درونگرا برچسب خجالتی بودن می‌زنند با این که این افراد به هیچ عنوان خجالتی نیستند بلکه تنها افرادی هستند که با داشتن روحیه سالم از تنهایی خود بیشتر لذت می‌برند و علاقه‌ای به حضور در جمع‌های شلوغ را ندارند.
بعد از اینکه خود را به خوبی شناختید وارد مرحله بعدی خواهیم شد. در همین ابتدا بهتر است اشاره کنیم که شناخت ویژگی‌های شخصیتی فردی کار بسیار سختی است و همه نمی‌توانند به راحتی خود را بشناسند. به همین دلیل بهتر است برای شناخت و ارزیابی بهتر حتما از یک متخصص روانشناس در این زمینه کمک بگیرید و موضوع شناخت خود را کاری بسیار راحت در نظر نگیرید.
بعد از این مرحله نوبت به اصلاح رفتار است. برای اصلاح رفتار باید به خودتان از طریق تمرین و تکرار، رفتار مطلوب را جایگزین کنید. معمولا روانشناسان برای اصلاح رفتار در ابتدا نوع تفکر را در شما تغییر می‌دهند. برای اینکه بتوانید رفتاری را در خود تغییر دهید در ابتدا باید نوع نگرش خود را عوض کنید و سپس رفتاری را جایگزین کنید.
پیشنهاد ما به شما : درمان اضطراب اجتماعی
تغییر در نگرش فردی درباره خودتان به شما بسیار کمک خواهد کرد و متخصصان از روش‌های حرفه‌ای مانند CBT استفاده می‌کنند.
