ترس از لمس شدن + علت هافو فوبیا و راه های درمان آن

تاریخ آخرین بروز رسانی اطلاعات ترس از لمس شدن : بهمن ماه 1403

اگر فرصت خواندن متن را ندارید، فقط به فایل صوتی زیر گوش دهید تا نظر مشاور متخصص را در مورد این موضوع بدانید:

در این مقاله به بررسی دقیق هافو فوبیا (Haphephobia) یا ترس از لمس شدن می پردازیم. هافو فوبیا نوعی ترس بیش از حد و غیر منطقی از لمس شدن توسط نزدیکان و غربیه ها است. این متن برای آشنایی شما مخاطبین گرامی به بررسی نحوه تشخیص، درمان ها و علل ایجاد این ترس می پردازد.

مرکز تخصصی مشاوره ازدواج مشاور کده

هافو فوبیا یا ترس از لمس شدن چیست؟

هافو فوبیا یا ترس از لمس شدن با حساسیت بیش از حد به لمس فرق دارد. کسی که به این نوع فوبیا دچار است اجازه تماس بدنی به هیچ کس را نمی دهد. فرقی نمی کند از طرف خانواده و دوستان مورد لمس قرار گیرد یا غریبه ها.

در هر صورت واکنش چنین فردی ناراحتی و عصبانیت خواهد بود. این گونه افراد با لمس شدن احساس درد و ناراحتی خواهند داشت. این نوع فوبیا می تواند بر روی کیفیت زندگی مشترک و روابط اجتماعی تاثیرات نامطلوبی بگذارد که در انتهای این مبحث به آن خواهیم پرداخت.

تشخیص ترس از لمس شدن

تشخیص ترس از لمس شدن به صورت رسمی در راهنمای تشخیصی و آماری بیماری های روانی یا DSM-5 نیامده است. با این همه، چنانچه فردی که هافو فوبیا دارد به روانپزشک مراجعه کند، ممکن پزشک از او درباره مدت زمانی که این اختلال را تجربه می کند، سوالاتی مطرح نماید.

از دیگر سوالاتی که در این زمینه مطرح می شود می توان به ماهیت و شدت نشانه های این نوع فوبیا اشاره کرد. حتی ممکن است روانپزشک از چنین فردی تاریخچه پزشکی نیز بگیرد. تاریخچه پزشکی فرد در کنار آزمایش های فیزیکی و آزمایشگاهی میتواند در درمان این نوع اختلال کمک شایانی به تیم درمانی ارائه دهد.

روانپزشک با کمک منابعی که تهیه کرده است می تواند به واقعیت هایی پی ببرد. معمولا روانپزشک متوجه می شود که فرد به صورت غیرمنطقی و بیش از حد از لمس شدن توسط دیگران واهمه دارد. این افراد به محض اینکه در موقعیت لمس شدن قرار می گیرند، دچار بروز حالاتی می شوند که غیرطبیعی است و فوبیای آن ظاهر می شود.

با ظاهر شدن این فوبیا بیمار دچار اضطراب و پریشانی در سطوح بالایی می گردد که می تواند برای او محدودیت هایی در زندگی ایجاد کند. جالب است بدانید، نشانه های اختلال ترس از لمس شدن باید دست کم به مدت شش ماه در فرد دیده شود. بنابراین بر روی هر حساسیتی نمی توان انگ فوبیا ترس از لمس شدن گذاشت.

هافو فوبیا با این ترس ها نشانه های مشترک دارد!

جالب است بدانید هافو فوبیا یا ترس از لمس شدن ممکن است با برخی از ترس ها نشانه های مشترکی داشته باشد. اگورا فوبیا ترسی است که با فوبیای مورد بحث ما علائم مشترکی دارد. همچنین انوکلو فوبیا یا ترس از جمعیت نیز با هافو فوبیا علائم مشترک داشته و می توان در این دو نشانه های یکسانی یافت.

از دیگر فوبیاهایی که با هافو فوبیا نشانه های مشترک دارند، عبارت هستند از: میسو فوبیا یا ترس از میکروب، استرس پس از سانحه، اختلال هراس، اختلال اضطراب اجتماعی. خوب است بدانید، این امکان وجود دارد که هافو فوبیا با موضوعات پردازش حسی در ارتباط باشد.

علت ترس از لمس شدن

اختلال ترس از لمس شدن می تواند بر اثر تجربه یا دیدن یک حادثه آسیب زا که شامل لمس شدن بوده است ، اتفاق بیفتد. این امکان وجود دارد که شخص آن حادثه اولیه را که موجب ایجاد فوبیای لمس شدن است، به یاد نیاورد. با این وجود روانپزشکان و روانشناسان یک حادثه آسیب زا را عامل ایجاد این نوع ترس برشمرده اند.

مطلب مفید دیگر: ازدواج بعد از تغییر جنسیت

یکی دیگر از علل این نوع فوبیا می تواند ریشه در خانواده داشته باشد. اگر فردی یکی از اعضای خود را در حالی مشاهده کند که از لمس شدن هراسان است، این مشاهده عینی می تواند باعث ایجاد الگوی رفتاری نامناسبی در او شود. چنین فردی به طور ناخودآگاه ترس از لمس شدن را خواهد آموخت.

روانپزشکان معتقدند چنانچه فردی به اختلال ترس از میکروب مبتلا باشد، این امکان وجود دارد که اجازه لمس شدن به دیگران را ندهد تنها به این دلیل که میکروب ها به او سرایت خواهند کرد. از دیگر عواملی که باعث ایجاد این نوع هراس می شود، ترس از شلوغی و جمعیت است. در این مورد نیز فرد به این دلیل که ممکن است به صورت اتفاقی توسط غریبه ها لمس شود، دچار هراس می گردد.

گاهی اوقات نیز ریشه این نوع ترس، در داشتن وسواس فکری اجباری یا او اس دی می باشد. همچنین اگر فردی شاهد یک تجاوز جنسی باشد یا این تجربه دردناک را پشت سر گذاشته باشد، این امکان وجود دارد که به اختلال ترس از لمس شدن مبتلا گردد.

نشانه های هافو فوبیا شدید

هافو فوبیا دارای سطوح مختلفی است. گاهی اوقات فرد در مرحله ای است که لمس شدن را هر چقدر آزاردهنده باشد، می تواند تحمل می کند. در افرادی دیگر بیم از لمس شدن انتخابی است. ترس از لمس شدن زمانی بسیار وخیم می شود که این هراس بتواند به روابط عاطفی و اجتماعی شما صدماتی وارد کند.

نشانه هایی وجود دارند که می توانند نشان دهنده هافوفوبیای شدید باشند. به عنوان مثال، ممکن است فردی به لمس شدن فکر کند و دچار ترس یا اضطراب زیادی شود. در این شرایط فرد ممکن است این علائم را نشان دهد :

• افزایش ضربان قلب؛

• تعریق؛

• گرگرفتگی؛

• سوزن سوزن شدن دست و پا؛

• لرز.

وجود چنین علائمی فرد را به صورت اتوماتیک بر روی حالتی قرار می دهد که از لمس شدن گریزان است و با این که می داند این نوع ترس غیرمنطقی است باز از لمس شدن اجتناب می کند. در نتیجه بروز چنین علائمی فرد وارد فاز اضطراب عمومی شده و کیفیت زندگی او در خانواده و اجتماع تنزل پیدا می کند.

مطلب مفید دیگر: آزمایش های بیماری های مقاربتی قبل ازدواج

هافو فوبیا در کودکان

ترس از لمس شدن تنها مختص بزرگسالان نیست. کودکان نیز می توانند چنین اختلالی را تجربه کنند. زمانی که کودکی دچار این اختلال می شود می تواند این نشانه ها را از خود بروز دهد :

• گریه کردن ؛

• انجماد بدنی در موقعیت لمس شدن؛

• بدخلقی کردن؛

• چسبیده شدن به والدین یا پرستار خود.

خوشبختانه ترس از لمس شدن در هر سطحی که باشد، توسط روان درمانگران و روانپزشکان قابل درمان است. در ادامه بیشتر در این باره گفتگو خواهیم کرد.

درمان ترس از لمس شدن

روانپزشکان معتقدند هر چه فرد از موقعیت لمس شدن اجتناب کند، فوبیای او نه تنها درمان نمی شود بلکه ممکن است وارد فازهای شدیدتری نیز شود. بنابراین وقتی روانپزشک بیمار خود را در موقعیت لمس شدن قرار می دهد، هدفی جز کنترل ترس او و درمان اختلال این نوع فوبیا ندارد.

اختلال ترس از لمس شدن نیز مانند دیگر فوبیاها دارای چندین درمان موثر می باشد:

• روان درمانی؛

• دارو درمانی؛

• انجام تمرینات تنفسی و ریلکسیشن؛

• تمرین ذهن آگاهی؛

• ورزش و انجام تمرینات بدنی ؛

• حمایت اجتماعی و خانوادگی.

روان درمانی

متخصصان حوزه روانشناسی درمان شناختی رفتاری یا سی بی تی را برای افرادی که دارای فوبیا ترس از لمس شدن دارند، مفید می دانند. کسی که از درمان شناختی رفتاری سود می برد، قادر است رفتارهای صحیح را آموخته و سطح اضطراب خود را کنترل کند.

مطلب مفید دیگر: اختلال عورت نمایی

درمان شناختی رفتاری کمک می کند تا فرایندهای فکری جدیدی به بیماری آموزش داده شود. در نتیجه فرد بیمار به خوبی می تواند پس از قرار گرفتن در موقعیت لمس بر اضطراب خود فائق آمده و علائم خود را کنترل نماید.

مواجهه درمانی نیز کمک می کند تا فرد در یک مکان و محیطی امن و با کمک تراپیست خود بر اضطراب و هراسی که از لمس شدن دارد، فائق آید. تراپیست کمک می کند تا بیمار در ابتدا تصور لمس شدن را داشته باشد.

سپس تماس و لمس فیزیکی شروع شده و او را در موقعیت این نوع فوبیا قرار می دهد. به مرور زمان و با تمرین های انجام شده فرد می آموزد که هراس از لمس شدن امری غیرمنطقی بوده و هیچ خطری او را تهدید نمی کند.

دارو درمانی

برای کنترل ترس از لمس شدن داروهایی وجود دارند که در صورت مصرف زیر نظر روانپزشک می توانند به بیمار کمک کنند. این داروها شامل بتابلوکرها یا داروهایی است که برای افسردگی تجویز می شوند. مصرف این داروها به خوبی می توانند نشانه های اضطراب و هراس را کنترل کرده و سطح آن را مهار نمایند. خوب است بدانید، مصرف این داروها حتما باید با روان درمانی همراه باشند.

انجام تمرینات تنفسی و ریلکسیشن

از دیگر درمان هایی که برای رهایی از فوبیا ترس از لمس شدن می توان کمک گرفت، انجام تمرینات تنفسی و ریلکسیشن است. انجام این تمرین ها باعث آرام شدن فرد و مدیریت استرس و حملات پانیک در او می شوند.

در این تمرین ها، تراپیست به بیمار کمک می کند تا روی نفس کشیدن های خود تمرکز کرده و به صورت عمیق تنفس بگیرد. نفس های عمیق و آگاهانه تا درصد قابل قبولی نشانه های اضطراب را کاهش می دهد.

تمرین ذهن آگاهی

تمرین ذهن آگاهی نیز درمانی موثر برای اختلال ترس از لمس شدن است. وقتی فرد مشغول تمرین ذهن آگاهی می شود یاد می گیرد که چگونه فرایندهای فکری و رفتارهای خود را کنترل کرده و آنها را درک نماید. در این شرایط او می آموزد که می تواند به خوبی اضطراب و استرس های خود را مدیریت و مهار نماید. ذهن آگاهی بر روی زیستن در زمان حال تمرکز دارد.

ورزش و انجام تمرینات بدنی

این که ورزش می تواند بسیاری از بیماری های مربوط به جسم را از بین ببرد واقعیتی است که قابل تعمیم به بیماری ها و اختلالات روحی روانی نیز است. هر چقدر فرد ورزش و تمرینات بدنی داشته باشد، به همان اندازه ساعت خواب و استراحت او تنظیم شده و این موضوع می تواند بر بهبود سلامت کلی روان او تاثیرات مثبتی بگذارد.

مطلب مفید دیگر: تاثیر کم خوابی بر حافظه

حمایت عاطفی یا اجتماعی

از دیگر درمان های موثر برای رهایی از ترس از لمس شدن دریافت حمایت کافی از طرف خانواده و دوستان است. چنانچه خانواده و دوستان تان شما را درک کرده و حمایت تان کنند، به همان اندازه این ترس های غیرمنطقی و آسیب زا از بین می روند.

سعی کنید درباره ترس هایی که دارید با آنها صحبت کرده و از آنها کمک بخواهید . دریافت حمایت از طرف کسانی که دارای تجربه مشابهی با شما بوده اند نیز بسیار کمک کننده می باشد.

تاثیر فوبیا ترس از لمس شدن در ازدواج و روابط زناشویی

به صورت فطری انسان نیاز به لمس شدن دارد. لمس شدن می تواند از سوی افرادی چون والدین، همسر، فرزندان و دوستان صورت گیرد. اگر این نیاز فطری به درستی برآورده نشود، فرد مبتلا به این نوع اختلال دچار انزوا و تنهایی خواهد شد. به مرور زمان این احساس انزوا باعث بروز مشکلات روانی در او می شود.

از طرفی این اختلال اگر بیش از شش ماه در فردی مشاهده شود، می توان این طور نتیجه گرفت که وی دچار فوبیا ترس از لمس شدن شده است. این مسئله می تواند روی روابط زناشویی تاثیرات منفی گذاشته و در صورت عدم آگاهی منجر به طلاق گردد.

لذا چنانچه شما به مدت شش ماه در موقعیت هایی قرار بگیرید که از لمس شدن هراس دارید، باید به یک روانپزشک ماهر و باتجربه مراجعه کنید.

در پایان

در این مقاله به بررسی اختلال ترس از لمس شدن (Haphephobia) پرداختیم. طبق این متن دانستیم، هافو فوبیا با حساسیت بیش از حد به لمس فرق دارد. کسی که به این نوع فوبیا دچار است اجازه تماس بدنی به هیچ کس را نمی دهد.

از همین رو، این نوع اختلالات می تواند تاثیرات منفی در روابط عاطفی، اجتماعی و حتی زندگی زناشویی او ایجاد کند. این مقاله به بررسی راه های تشخیص و درمان این نوع اختلال پرداخت که امیدواریم مورد توجه شما قرار گرفته باشد.