شاید برای شما هم پیش آمده باشد که افرادی را ببینید که به شدت به صداهایی مانند صدای جویدن یا صدایی مانند خوردن میوه‌های ترد مانند خیار و یا استخوان به شدت واکنش نشان دهند. میسوفونیا یا صدابیزاری نام این پدیده است که در آن افراد از شنیدن صداهای جزیی هراس دارند و به شدت عصبانی می‌شوند. اگر شما خودتان و یا فرد دیگری را میشناسید که دارای میسوفونیا است پیشنهاد می‌کنیم حتما این مقاله را تا انتها مورد مطالعه قرار دهید.
فهرست مطالب
میسوفونیا چیست؟
میسوفونیا یک واژه‌ی مشتق شده از زبان یونانی است که به معنی “نفرت از صدا” یا “افسردگی ناشی از صدا” است. افراد میسوفونیک ممکن است به صورت نامطلوب و شدیدی به برخی از صداها و حرکات دیگران واکنش نشان دهند. این می‌تواند با تنظیم هیجان روانی مرتبط باشد و ممکن است باعث ایجاد استرس و ناراحتی شدید برای افراد مبتلا شود. عوامل مختلفی می‌توانند باعث ایجاد میسوفونیا شوند، از جمله:
1. آسیب ناشی از صداهای شدید: ناگهانی یا مداوم بودن قرار گرفتن در معرض صداهای شدید مانند صداهای ماشین‌ها، ابزارهای برقی و صدای موسیقی توسط افراد می‌تواند باعث ایجاد این اختلال شود.
2. آسیب ناشی از افزایش فشار خون: فشار خون بالا می‌تواند باعث آسیب دیدگی گوش و سیستم عصبی شود که در نتیجه آن میسوفونیا بروز می‌کند.
3. آسیب ناشی از استفاده از داروها: مصرف برخی داروها مانند آنتی‌بیوتیک‌ها، آسپرین، دیورتیک‌ها و داروهای شیمی درمانی می‌توانند عامل ایجاد این اختلال باشند.
4. آسیب ناشی از استرس و اضطراب: استرس و اضطراب می‌توانند اختلال جدی در سیستم عصبی ایجاد کرده و در نتیجه میسوفونیا بروز می‌کنند.
هرچند دلایل دقیق ایجاد میسوفونیا همچنان موضوع مورد تحقیقات بیشتری است و برای تشخیص و درمان میسوفونیا، مشورت با یک پزشک گوش و حلق و بینی تجویز می‌شود.
میسوفونیا چگونه حساسیتی است؟
بعضی افراد از شنیدن صداهای تکراری مثل جویدن غذا، ضربه زدن به میز با خودکار یا خراشیدن سطوح ناراحت می‌شوند و به شدت آزار می‌بینند. این وضعیت به عنوان میسوفونیا یا سندروم حساسیت انتخابی صدا شناخته می‌شود که موجب می‌شود شنیدن صداهای خاص برای فرد مبتلا به آن کاملاً غیر قابل تحمل باشد. کارشناسان هنوز به معیار مشخص و مورد توافقی برای تشخیص میسوفونیا نرسیده‌اند، اما همه معتقدند این اختلال می‌تواند بر سلامت روان و احساس آسایش فرد مبتلا تاثیر منفی بگذارد و فرد مبتلا نیاز به درمان و مراقبت دارد. به طور ساده، میسوفونیا می‌تواند به عنوان حساسیت شدید به صداهای خاص توصیف شود. همان‌طوری که گفتیم، حساسیت شدید به صداهای خاص میسوفونیا یا صداگریزی نام دارد. اگر شما به با میسوفونیا مبتلا باشید، ممکن است به محض شنیدن صدایی که آزارتان می‌دهد دوست داشته باشید یکی از کارهای زیر را انجام دهید، حتی شاید واقعا آنها را هم انجام داده باشید:
- شما فورا اتاق را ترک می‌کنید
- دست‌های خود را روی گوش‌هایتان فشار می‌دهید
- فریاد می‌زنید: “این صدا رو در نیار!”
- چرا غذارو اینجوری میخوری؟
- صدای دهنت رو اعصابمه و …
اختلال در زندگی روزمره با میسوفونیا
بعضی از محرک‌ها ممکن است به گونه‌ای باشند که باعث ناراحتی فرد درگیر با میسوفونیا شوند ، به نحوی که او تصمیم به عدم حضور در موقعیت‌های خاص و عدم معاشرت با افرادی خاص بگیرد. وقتی فرد از صدای غذا خوردن دیگران آزار می‌بیند، تصمیم می‌گیرد تمام وعده‌های غذایی خود را به تنهایی بخورد و از رفتن به رستوران، کافه یا هر مکان عمومی دیگری که مردم در آن غذا می‌خورند اجتناب کند.
نشانه‌های بارز ابتلا به میسوفونیا
یکی از نشانه‌های بارز ابتلا به میسوفونیا، واکنش شدید فرد در هنگام شنیدن صداهای محرک است. اما اگر قرار باشد طیف احساسات، عواطف و نشانه‌های فیزیکی‌اش بررسی شود، می‌توان علائم را طبق لیست زیر دسته‌بندی کرد:
- احساس ناراحتی، تحریک و انزجار
- خشم
- عصبانیت
- داشتن اضطراب و استرس
- افزایش ضربان قلب، فشار خون و دمای بدن
میسوفونیا یا ترس از صداها، یک واکنش ناخواسته است که ممکن است به دلایل مختلف ایجاد شود. این واکنش ممکن است به علت تجربه‌ی دلخراش یا ترسناکی که در گذشته با صدای خاصی مواجه شده باشید ایجاد شود. همچنین ممکن است این نوع ترس از دستور ژنتیکی به شما منتقل شود یا به دلیل شرایط روانی نظیر اضطراب و استرس ایجاد شود. درک اینکه چرا یک فرد خاص به صداها تنفر دارد و با آنها اندوه می‌کشد، نیازمند مشاوره و بهبودی از طریق تخصصیان مرتبط است.
موضوعات مرتبط: مشاوره روانشناسی فردی
میسوفونیا چه زمانی ظهور می‌کند؟
این علائم معمولا در سنین پیش از نوجوانی یا نوجوانی ظاهر می‌شوند. گاهی ممکن است فرد تصمیم بگیرد محل کار، مدرسه یا جمع دوستان و خانواده را ترک کرده و تنها بماند.
این علائم به نظر می‌رسد مربوط به اختلال واکنش‌های صوتی باشند. این اختلال می‌تواند تأثیرات منفی بر زندگی روزمره فرد داشته باشد. درمان‌های مختلفی برای مدیریت این اختلال وجود دارد که ممکن است شامل مشاوره روانشناختی، تکنیک‌های مدیریت استرس، یا در برخی موارد داروها باشد. اگر چنین علائمی را تجربه می‌کنید، بهتر است به یک متخصص تماس بگیرید تا راهنمایی و پشتیبانی لازم را دریافت کنید.
تحریک‌کننده‌ی میسوفونیا می‌تواند بسیار متفاوت باشند و در طول زمان تغییر کند. صداهای حساس ممکن است شدت تحریک‌کنندگی آنها را افزایش یا کاهش دهند. میسوفونیا با حساسیت به یک صدا شروع می‌شود اما صداهای دیگر هم می‌تواند ناراحتی جزئی در فرد ایجاد کند و واکنش‌های مشابهی در آن ایجاد کند. از رایج‌ترین صداهایی که باعث حساسیت افراد مبتلا به میسوفونیا می‌شوند صداهای دهانی را نام برد.
• خرد کردن و جویدن غذا
• هورت کشیدن
• قورت دادن
• تنفس بلند
• پاکسازی گلو
• برخورد لب‌ها
دیگر تحریک کننده‌ها
از دیگر صداهای تحریک‌کنند‌ی افراد درگیر با میسوفونیا را می‌توانید در لیست زیر ببینید:
• بو کشیدن
• نوشتن
• زدن دکمه‌ی خودکار
• خش خش کاغذ یا پارچه
• تیک تاک ساعت
• کوبیدن کفش
• صدای کشیده شدن دست روی ظروف
• زمزمه کردن
• صدای جیرجیرک یا پرندگان
• صدای حیوانات
سایر محرک‌ها
مواردی که از انها نام برده شد یک فهرست مرتبط با افرادی که با میسوفونیا مواجه هستند میباشد. این موارد می‌تواند یک موضوع حساس باشد، زیرا میسوفونیا یک وضعیت پزشکی عصبی است که ممکن است برای افراد تحمیل کننده و ناراحت‌کننده باشد. آیا می خواهید بیشتر در مورد میسوفونیا یا راه‌هایی که می‌توان در ارتباط با آن به افراد کمک کرد، بدانید؟
برای بعضی از افراد محرک‌های بینایی می‌توانند محرکی مانند صدا ایجاد کنند و واکنش به وجود بیاید. محرک‌هایی مثل:
• تکان دادن پاها
• مالیدن بینی
• چرخاندن مو یا قلم
• جویدن با دهان باز
• حرکت دادن لب‌ها یا فک در هنگام جویدن غذا
این ایده مطرح شده است که اگر فرد درگیر با میسوفونیا همان صدا را تولید کند هیچ ناراحتی‌ای در او ایجاد نمی‌کند، اما وقتی صداها از طرف دیگران باشد به شکل یک محرک قوی عمل می‌کند.
تجربه افراد درگیر با میسوفونیا
اگر تا به حال میسوفونیا را تجربه نکرده‌اید، ممکن است با دیدن ناراحتی یا عصبانیت افراد درگیر با این اختلال بسیار تعجب کنید. مثلا همه از صدای کشیده شدن ناخن روی تخته سیاه متنفر هستند، بعضی از افراد از صدای گریه‌ی کودک متنفر هستند و عده‌ی زیادی هم با شنیدن صدای بوق ماشین اذیت می‌شوند.
وقتی این صداها را می‌شنوید احساس می‌کنید اعصابتان تحت فشار است، صورتتان در حال داغ شدن است و می‌خواهید هر چه زودتر صدا را قطع کنید یا محل را ترک کنید. وقتی درگیر میسوفونیا نیستید به ندرت متوجه واکنش‌های آزاردهنده در برابر صدا می‌شوید، اما اگر این موقعیت‌هایی که توصیف کردیم را تصور کنید حتما خواهید فهمید که فرد درگیر با این اختلال چه فشاری را تحمل می‌کند. میسوفونیا یک مشکل جدی و زندگی‌تحمل ناپذیر برای افراد آن است، این موضوع باعث انزوا و ناراحتی آنها می‌شود.
تحقیقات درباره میسوفونیا
دکتر بارون لرنر احساسات این افراد را به خوبی درک می‌کند و اظهاراتش از تجربیات شخصی اوست. این صداها برای افراد مبتلا به میسوفونیا اذیت‌کننده هستند و برخورد مثبت و حمایتی از جامعه می‌تواند بهبود حال آنها را فراهم کند. درک این موضوع توسط اغلب مردم سخت است و اگر واکنشی نشان داده شود، به آنها برچسب «عصبی بودن» و «زیادی حساس بودن» می‌زنند. همین موضوع باعث انزوای آنها می‌شود. دکتر بارون لرنر، نویسنده و استاد دانشگاه نیویورک، مبتلا به میسوفونیا است و اینطور توضیح می‌دهد که تمام صداهای ماشه‌ای افتضاح هستند. او می‌گوید: «شنیدن این صداها مثل این است که خون شما شروع به جوشیدن می‌کند.» او توضیح می‌دهد که شنیدن این صداها باعث بروز علائم فیزیکی اضطراب مثل ضربان قلب و معده درد می‌شود.
دکتر مارشا جانسون، شنوایی‌شناس کلینیک درمان و وزوز گوش و هیپراکوزیس اورگان، باور دارد که افراد مبتلا به میسوفونیا قبل از حتی اینکه از نظر شناختی به صدای زنگ ماشه‌ای بپردازند، واکنش نشان می‌دهند. او بیش از ۲۰ سال در مورد میسوفونیا تحقیق کرده و اظهار می‌کند: «این اختلال مانند یک سونامی از واکنش‌های منفی است. آنی و عظیم است و بیشتر از همه عملکردهای شناختی فرد را تحت تأثیر قرار می‌دهد» میسوفونیا یک موضوع پیچیده است و به نظر می‌رسد که ارتباطات متعددی با اختلالات مختلف دارد. امیدوارم محققان بتوانند علت‌ها و راهکارهای بهبودی را کشف کنند.
میسوفونیا یک اختلال اضطرابی است
میسوفونیا یا ترس از صداها یک اختلال اضطرابی است که افراد ممکن است به صورت غیرمنتظره و ناخودآگاه در مقابل برخی از صداها و صداهای خاص واکنش نشان دهند. این واکنش می‌تواند از ترس، استرس، احساس ناخوشایندی یا اضطراب همراه باشد. دلایل ایجاد میسوفونیا ممکن است متنوع باشد، از جمله تجربیات ناخوشایند گذشته مرتبط با صداها، افزایش حساسیت به صداها، نوع ارتباط بین مغز و شنوایی و یا فردیت‌های روانی یا روانشناختی فرد. اما دانش بیشتری از این موضوع نیاز دارد.
- اختلال وسواس اجباری (OCD
- اختلالات اضطرابی
- سندروم تورت
- وزوز گوش
این اختلال:
• از دوران بلوغ شروع می‌شود و اولین علائم معمولا بین ۹ تا ۱۲ سالگی ظاهر می‌شود.
• خانم‌ها علائم شدیدتری را نسبت به آقایان گزارش می‌دهند.
• معمولا فرد یا افراد دیگری هم در خانواده یا فامیل به آن مبتلا هستند.
در یک تحقیق انجام شده در سال ۲۰۱۹، مشخص شد که میسوفونیا ممکن است به دلیل ارتباط با حساسیت بالا بین قشر شنوایی و شبکه‌ی برجسته ایجاد شود. این ارتباط نامنظم منجر به افزایش فعالیت در بخش‌های خاصی از مغز می‌شود، که باعث ایجاد تجربیات ناخوشایندی از واکنش‌های احساسی در فرد می‌شود. در یک مطالعه دیگر که در سال ۲۰۲۱ انجام شد، مشخص شد که میسوفونیا با حجم بزرگتر آمیگدال و اتصال نامنظم مغز مرتبط است. آمیگدال به پردازش احساسات کمک می‌کند و باعث بروز واکنش‌های فرد به محرک‌هایی مثل ترس یا تهدید می‌شود. پژوهشگران می‌گویند حساسیت به صداها و واکنش‌های شدید به صداهایی خاص می‌تواند تا حدی به اندازه‌ی آمیگدال مربوط باشد.
روش های مدیریت میسوفونیا
در حال حاضر هیچ درمانی برای میسوفونیا وجود ندارد اما راهکارهای زیر برای کنترل این مشکل مفید است:
۱. درمان بازآموزی وزوز گوش
وزوز گوش باعث می‌شود صداهایی ضعیفی مانند زنگ را بشنوید که کسی جز شما متوجه نشود. درمان بازآموزی وزوز گوش ابتدا برای کمک به افراد مبتلا به این عارضه و کمک به یادگیری و پذیرش آن صداها طراحی شد، اما می‌تواند به افراد مبتلا به میسوفونیا کمک زیادی در تحمل صداهای محرک کند.
۲. ضدشرطی کردن
خروج از محلی که صدای تحریک کننده شنیده می‌شود یک تکنیک مقابله‌ای است، اما گاهی شرایط به شکلی است که امکان ترک محل وجود ندارد. به همین دلیل لازم است که از استراتژی‌های دیگری برای جلوگیری از شنیدن صدا و ایجاد ناراحتی استفاده کرد. کارهایی مثل:
• استفاده از هدفون‌های ضدنویز
• گوش دادن به موسیقی، صداهای آرام‌بخش یا نویز سفید
• درخواست مودبانه از فرد برای توقف تولید صدا
جانسون می‌گوید صدای باران، طبیعت یا سایر صداهای مشابه به مراجعین کمک کرده است علائم واکنشی خود را تا ۸۵% کاهش دهند.
این خیلی عالی است که فردی که مبتلا به میسوفونیا است، به یک مشاور متخصص یا دکتر شنوایی شناس مراجعه کرده تا کمک بگیرد. درمان‌های شناختی-رفتاری می‌توانند برای کنترل احساسات روحی و فیزیکی موثر باشند. امیدوارم فرد مورد نظر بتواند راهبردهای موثری را یاد بگیرد تا بتواند بهترین کیفیت زندگی را حفظ کند. میسوفونیا یک اختلال جدی است. اگر احساس می‌کنید ممکن است این اضطراب و پرخاشگری را در این وضعیت داشته باشید، حتماً بهتر است به یک متخصص روانشناس مراجعه کنید. درمان میسوفونیا ممکن است از طریق متخصصین و روش‌های مختلف انجام شود، اما تشخیص درست و درمان قطعی را بهتر است توسط یک متخصص شنوایی تایید شود. با داشتن حمایت متخصصان و خانواده، بهبود و کاهش تأثیرات نامطلوب این اختلال ممکن است به راحتی‌تر اتفاق بیافتد.
