اختلال شب ادراری در کودکان یک مشکل شایع است، اما در بیشتر موارد نگران کننده نیست. آمار نشان می‌دهد که حدود ۵ میلیون کودک در آمریکا از این مشکل رنج می‌برند. کودکان در دوره سنی ۲ تا ۴ سالگی یاد می‌گیرند که از توالت استفاده کنند، اما تا سن ۳ سالگی ۴۰٪ از کودکان این مشکل را تجربه می‌کنند. هنوز علت دقیق این تفاوت در شب ادراری کودکان مشخص نشده است. با این حال ما در این مقاله قصد داریم تا درباره موضوع شب ادراری و درمان شب ادراری کودکان 8 ساله به شما اطلاعات مفیدی ارائه دهیم.
فهرست مطالب
شب ادراری در کودکان
در سن ۵ تا ۶ سالگی، ۸۵٪ از کودکان دچار مشکل شب ادراری می‌شوند و رختخواب خود را خیس نگه می‌دارند. با این حال، بعضی از کودکان نیزممکن است تا سن ۱۰ تا ۱۲ سالگی با این عارضه مواجه بمانند. اگر کودک شما تا کنون مشکل شب ادراری نداشته و ناگهان شروع به تجربه این مشکل کرده است، بهتر است به پزشک مراجعه کنید. برخی از عوامل مانند استرس و مشکلات روانی می‌توانند عامل بروز این مشکل در کودکان باشند.
جمع کردن ملحفه‌های خیس صبحگاهی تخت‌های کودکانی که با بی‌اختیاری ادرار مواجه هستند، ممکن است برای مادران آزاردهنده و به حدی مختل‌کننده فعالیت‌های آنها باشد. بی‌اختیاری ادرار یک مشکل مرتبط با از دست دادن کنترل مثانه است و بیشتر در شب رخ می‌دهد؛ بنابراین به عنوان شب ادراری کودکان شناخته می‌شود. به طور کلی، شب ادراری بیشتر در پسران مشاهده می‌شود. هرچند دختران نیز گاهی اوقات ممکن است با این مشکل مواجه شوند، اما وقوع شب ادراری در پسران رایج‌تر است.
مطلب مفید دیگر: هراس شبانه کودکان
شب ادراری، اگرچه برای کودک و والدین اذیت کننده است، اما تا سن ۵ سالگی نگران کننده نیست. اما اگر در کودکانی که به سن مدرسه رفتن رسیده‌اند و به طور کامل قادر به کنترل کردن مثانه خود هستند، رخ دهد، ممکن است باعث مشکلات جدی برای کودک و خانواده شود. در ادامه مقاله به پرسش علت شب ادراری در کودکان بالای ۷ سال چیست؟ می‌پردازیم و پاسخی برای آن ارائه خواهیم داد. با ما همراه باشید.
نقش ژنتیک یا سابقه خانوادگی در بی‌اختیاری ادرار
یکی از راههای درمان شب ادراری کودکان 8 ساله، شناخت علت آن است. بعضی از روانشناسان معتقدند که علت شب ادراری در کودکان ممکن است به عوامل ژنتیکی برگردد. احتمال وقوع شب ادراری در کودکانی که والدین یا سایر اعضای خانواده آنها با مشکل بی‌اختیاری ادرار مواجه بوده‌اند، بیشتر است. به عبارت دیگر، اگر یکی از والدین پس از سن ۵ سال شروع به خیس شدن رختخواب کرده باشد، احتمالاً در حدود ۴۰ درصد موارد، فرزندش نیز با این مسئله مواجه خواهد شد. همچنین، اگر هر دوی پدر و مادر در دوران کودکی شب ادراری داشته باشند، این درصد به تقریباً ۷۰ درصد افزایش می‌یابد.
استرس علتی دیگر در شب ادراری کودک
همان‌طور که در ابتدای متن اشاره شد، علت شب ادراری در کودکان تنها به مشکلات جسمی مرتبط نیست. در واقع، زیستن کودک در محیط ناآرام می‌تواند استرس او را افزایش دهد. علاوه بر این، وقوع رویدادهایی مانند تولد یک خواهر یا برادر جدید، تغییر محل زندگی و مدرسه کودک، دعواهای بین والدین، طلاق، از دست دادن یک فرد مهم در زندگی کودک و موارد مشابه می‌تواند به افزایش استرس کودک منجر شود. همچنین، شایع‌ترین عارضه استرس در کودکان، بروز مسئله شب ادراری است. به عبارت دیگر، استرس یکی از عوامل اصلی شب ادراری در کودکان است.
رشد نکردن مثانه کودک
در شرایط طبیعی، پس از آموزش به کودکان برای استفاده از دستشویی در جهت درمان شب ادراری کودکان 8 ساله، آنها باید بتوانند ادرار خود را در طول شب نگه دارند (البته اگر مقدار آن زیاد نباشد). با این حال، ممکن است مثانه کودک شما به اندازه کافی رشد نکرده باشد تا بتواند حجم ادرار تولید شده در طول شب را نگه دارد. اگر کودک شما بی‌اختیاری ادرار را همراه با علائمی مانند بی‌حسی، گزگز یا درد در پاها تجربه می‌کند، مشکلات پزشکی دیگری ممکن است وجود داشته باشد که باعث بروز بی‌اختیاری ادرار شده است. در صورتی که چنین مواردی علت شب ادراری کودکان باشند، با معاینه توسط دکتر متخصص اطفال، می‌توان آن را تشخیص داد.
از خواب بیدار نشدن در طول شب
گاهی اوقات، برخی از کودکان قادر به بیدار شدن درست در زمان مورد نیاز برای رفتن به دستشویی نیستند. زمانی که مثانه پُر می‌شود ، پیام به مغز ارسال می‌شود و سپس مغز دوباره یک پیام به مثانه ارسال می‌کند تا آن را آرام کند و بتواند مقدار بیشتری از ادرار را در خود نگه دارد. مثانه همچنان پیامی برای بیدار کردن کودک به مغز ارسال می‌کند. شب ادراری در کودکان زمانی رخ می‌دهد که کودک هنوز یاد نگرفته است که به این پیام‌های داخلی پاسخ دهد یا مسیرهای این پیام‌های عصبی هنوز به درستی تشکیل نشده‌اند.
سوءاستفاده جنسی
ریشه یابی با توجه به حساسا بودن موضوعات مرتبط با کودک می‌تواند گامی بزرگ در جهت درمان شب ادراری کودکان 8 ساله باشد. وقتی که کودک ناگهانی و بی‌اختیار ادرار مکرر دارد، ممکن است بیماری شب ادراری را تجربه کند. اما مهم است به خاطر داشته باشیم که آزار جنسی همچنین می‌تواند به عنوان یک علت این وضعیت در نظر گرفته شود. علائم سوءاستفاده جنسی شامل ترس شدید از جدا شدن از والدین، عفونت‌های مکرر در سیستم ادراری، درد و تحریک در منطقه تناسلی، خارش، ترشحات غیرعادی و بیماری‌های مرتبط با جنسیت می‌باشند. در چنین حالتی، مراجعه به یک پزشک کودکان و روانشناس به صورت همزمان الزامی است. توصیه می‌شود که برای پیشگیری از اتفاقات ناخوشایند مشابه، آموزش‌های جنسی به کودکان در نظر گرفته شود.
موضوعات مرتبط: آموزش دستشویی رفتن کودک
عفونت شدید مجاری ادراری و بروز بی‌اختیاری ادرار کودکان
دلایل زیادی می‌تواند باعث عفونت مجاری ادرار در کودکان شود. باکتری‌ها یکی از عوامل اصلی بروز این نوع عفونت هستند. باکتری‌ها معمولا در کلیه، مثانه و مجاری ادرار شیوع دارند و می‌توانند مشکلات شدیدی را ایجاد کنند. به طور کلی، دختران به دلیل داشتن مجاری ادرار کوتاه‌تر، در معرض خطر بیشتری قرار دارند. به علاوه، عفونت مجاری ادراری می‌تواند منجر به شب ادراری در کودکان شود.
باکتری‌های عفونت مجاری ادراری عموما از راه مقعد به بدن کودک وارد می‌شوند و باعث عفونت می‌شوند، در این صورت کودک ممکن است دچار شب ادراری یا بی‌اختیاری ادرار شود. نشانه‌های عمومی عفونت مجاری ادراری در کودکان شامل: درد و سوزش شدید در زمان ادرارکردن، تغییر رنگ ادرار از روشن به تیره، احساس نیاز به خالی کردن مثانه در حالتی که مثانه خالی نیست، افزایش تب بدن، تهوع و علائم مشابه. در صورت مشاهده این نشانه‌ها در کودک، به پزشک اطفال مراجعه کنید.
دیابت و شب ادراری کودک
توجه داشته باشید که یکی از عوامل اصلی شب ادراری در کودکان مرتبط با بیماری دیابت است. شناسایی علل برای درمان شب ادراری کودکان 8 ساله بسیار مهم است. دیابت در گونه‌های مختلف می‌تواند باعث افزایش سطح قند خون شود. در اثر افزایش قند خون، مثانه تمایل به تخلیه کردن ادرار بیشتر خواهد داشت. اگر شما یا کودکتان دچار دیابت هستید، احتمال شب ادراری بیشتر است و بهتر است برای تشخیص موارد مرتبط با دیابت، نسبت به معاینه کودک مراجعه کنید. همچنین برخی داروها می‌توانند عامل شب ادراری در کودکان باشند یا آن را تشدید کنند.
اختلال پس از سانحه و استرس (PTSD)
مشکلات خواب و رویاهای ناپسند کودکان نیز یکی از عوامل مهم شب ادراری در آنها هستند. اختلال پس از سانحه و استرس (PTSD) ممکن است در کودکانی ایجاد شود که تجربه آزار جسمی، جنسی یا سایر وقایعی مانند تصادفات، زلزله، سیل، دزدی و گروگان‌گیری، و برخورد با مرگ و سوز دارند. این اختلال می‌تواند باعث شب ادراری در کودکان شود و باعث ترس از خواب یا رویاهای ناخوشایند در آنها شود. علاوه بر این، عواملی که باعث تحریک این خاطرات می‌شوند و باعث فعال شدن پاسخ فرار یا مقابله در بدن کودک می‌شوند، نقش مهمی در بروز شب ادراری دارند. گاهی حتی ممکن است دیدن فیلم‌های ترسناک و هیجان‌انگیز این تحریک را ایجاد کند. در نهایت، دیدن فیلم‌های ترسناک ممکن است باعث بیدار شدن کودک با وحشت در حالت خواب، از دست دادن کنترل بر روی مثانه و تخت شدن آن شود.
موضوعات مرتبط: چگونگی روند جلسات مشاوره کودک
بی‌اختیاری ادرار چه عوارضی برای کودکان دارد؟
شب ادراری کودکان و درمان شب ادراری کودکان 8 ساله در سنین بالاتر یک مشکل بسیار دشوار خواهد بود. تشخیص درست علت شب ادراری اولین مرحله درمان است و با مراجعه به پزشک متخصص کودکان به راحتی می‌توان علت این اختلال را تشخیص داد. سپس مرحله بعد تعیین یک روتین منظم درمانی است که معمولا توسط پزشک و روانشناس تعیین می‌شود.
نادیده گرفتن یا تاخیر در درمان شب اداری کودکان ممکن است تاثیر بزرگی برروی روان کودکان و خانواده آنها داشته باشد. کودکان به هنگام بروز چنین مشکلی خجالت می‌کشند، احساس اضطراب می‌کنند و ممکن است به مشکلات اعتماد به نفس و عزت نفس برخورد کنند. این موضوع می تواند تاثیرات منفی بر روابط، کیفیت زندگی و موفقیت تحصیلی آنها داشته باشد. برای مثال، شب ادراری ممکن است مانع رفتن کودک به اردوهای تفریحی با دوستانش شود و خواهر و برادرها مجبور بشوند در اتاق‌های جداگانه خوابیده و اعضای خانواده نیز باید ملحفه‌ها و لباس‌های کثیف را مدام بشویند. بسیار مهم است که به یاد داشته باشید که شب ادراری کودک تقصیر او یا تحت کنترل او نیست و کودک نباید توسط شما یا سایر اطرافیان شرمنده یا تنبیه شود؛ بلکه باید به همراه پزشک باید بر روی مشکل کار کرده و به دنبال کشف علت شب ادراری کودک و انجام اقداماتی برای رفع آن باشید. در این مقاله همچنین برخی از دلایل اصلی و مهم شب ادراری کودکان بیان شده است که می تواند در شناسایی و درمان این مشکل در فرزند شما مفید باشد.
تشخیص و درمان شب ادراری در کودکان
زمانی‌که به پزشک متخصص برای درمان شب ادراری کودکان 8 ساله مراجعه می‌کنید تا شب ادراری کودکان را تشخیص دهند، پزشک به روش‌های تشخیصی زیر دست می‌زند تا علت و نوع درمان را شناسایی کند.
معاینه بدنی و بررسی علائم، سوابق پزشکی خانواده، مصرف مایعات و عادات روده و مثانه، تعیین تشخیص با تجویز آزمایش ادرار برای تشخیص عفونت ادراری یا دیابت و عکس‌برداری با اشعه ایکس برای بررسی ساختار دستگاه ادراری، و انجام آزمایش‌های دیگر برای تشخیص دقیق‌تر به درمان شب ادراری در کودکان یاری می‌رساند. شب ادراری در کودکان ۳ ساله طبیعی است و نشان‌دهنده‌ی مشکل خاصی نیست. اما در صورت ادامه‌ی این مشکل پس از ۷ سالگی، می‌تواند خطرناک باشد. بنابراین در صورت مبتلا شدن کودک زیر ۳ سال به این مشکل نیاز به نگرانی نیست. برای درمان شب ادراری در کودکان، بهتر است ابتدا علت این مشکل تشخیص داده شود. برای تشخیص دقیق بهتر است به دکتر اطفال یا متخصص اورولوژیست مراجعه کرده و با او مشاوره‌ی حضوری، آنلاین یا تلفنی داشته باشید. شب ادراری در کودکان معمولا با افزایش سن، برطرف می‌شود. اما اگر مشکل زمینه‌ای مانند یبوست، آپنه خواب یا دیابت تشخیص داده شود، با درمان این مشکلات می‌توان به حل مشکل شب ادراری کمک کرد. علاوه بر این، برای کاهش شب ادراری می‌توان اقداماتی مانند محدود کردن مصرف مایعات قبل از خواب، محدود کردن مصرف کافئین به کودک، استفاده از آلارم رطوبت که با ایجاد رطوبت زنگ هشدار می‌دهد، و در مواردی که کودک بالای ۷ سال باشد، ممکن است دارویی تجویز، انجام داد.
درمان بی‌اختیاری ادرار کودکان
تقریبا ۱۵٪ از کودکانی که مشکل شب ادراری دارند، بدون نیاز به درمان، خود به خود یاد می‌گیرند که در طول شب ادرار نکنند. اما هرچه مدت زمان شب ادراری طولانی‌تر باشد، احتمالا به خودی خود آموزش دیدن و رفع این مشکل سختر می‌شود.
روش‌های درمان شب ادراری کودکان 8 ساله شامل آموزش به کودک برای استفاده از توالت در شب و محدود کردن مصرف مایعات در شب است. در صورتی که این روش‌ها نتیجه ندهند و شب ادراری همچنان ادامه داشته باشد، پزشک ممکن است داروهایی مانند دسموپرسین (DDAVP) یا داروهای آنتی‌کولینرژیک (مانند اکسی‌بوتینین) را به کودک تجویز کند.
دسموپرسین دارویی است که تولید ادرار در شب را کاهش داده و استفاده از مایعات زیاد همزمان با آن ممنوع است. در صورت بروز تب، اسهال یا حالت تهوع در کودک، استفاده از این دارو باید متوقف شود. این دارو به صورت قرص قابل مصرف است و برای کودکان بالای ۵ سال تجویز می‌شود.
داروهای آنتی‌کولینرژیک مانند اکسی‌بوتینین باعث افزایش ظرفیت مثانه و کاهش انقباضات آن می‌شوند. این دارو برای کودکانی که مثانه کوچکی دارند مناسب است. در کل، محدود کردن مصرف مایعات از عصر تا زمان خواب می‌تواند به کاهش شب ادراری در کودکان کمک کند.
